بررسي اثرات انسجام اجتماعي در مديريت بحران زلزله از ديدگاه ساكنان محلي، مطالعه موردي: ازومدل شمالي، شهرستان ورزقان

زمينه و هدف: بدون ترديد يكي از بلاياي طبيعي كه زندگي انسان را در طول تاريخ تهديد كرده و از مخرب ترين پديده هاي طبيعت محسوب مي شود و گاه تمدن هاي بشري را منقرض نموده، زلزله مي باشد. اين پديده در هر زماني از سال، روز يا شب ممكن است رخ دهد؛ از مهم ترين ويژگي هاي اين پديده طبيعي، غير قابل پيش بيني و ناگهاني بودن وقوع آن و هم چنين كوتاه بودن زمان براي عكس العمل در مقابل آن مي باشد. هدف اين مقاله بررسي اثرات انسجام اجتماعي در مديريت بحران زلزله از ديدگاه ساكنان محلي در مناطق روستايي شهرستان ورزقان مي باشد. روش: پژوهش حاضر از نوع پژوهش هاي تركيبي است كه با استفاده از تكنيك هاي كيفي (مصاحبه نيمه ساختار يافته) و كمي (پرسش نامه ليكرت) انجام شده است. جامعه آماري اين پژوهش همه روستاهاي آسيب ديده دهستان ازومدل شمالي و خانوارهاي ساكن در اين روستاها را شامل مي شود. ابزار جمع آوري اطلاعات پرسش نامه محقق ساخته بوده است كه براي اطمينان از روايي آن به مصاحبه اكتشافي با 32 خانوار زلزله زده پرداخته شد. مطالعه راهنما در منطقه مشابه جامعه آماري با تعداد30 پرسش نامه صورت گرفت و با داده هاي كسب شده و استفاده از فرمول ويژه كرونباخ آلفا، پايايي بخش هاي مختلف پرسش نامه تحقيق 0.74 الي 0.84 بدست آمد. تجزيه و تحليل داده هاي پژوهش حاضر در دو بخش آمار توصيفي و استنباطي و با استفاده از نرم افزارSPSS انجام شد. براي تجزيه و تحليل داده ها از مدل تحليل عاملي استفاده شد. يافته: يافته هاي اين تحقيق نشان داد كه اثرات انسجام اجتماعي در مديريت بحران زلزله در منطقه مورد مطالعه با تقويت هم زيستي اجتماعي و نشاط اقتصادي، تقويت ارتباطات اجتماعي و تسهيم دانش، تقويت خودارزشمندي و مداخله گري اجتماعي و تقويت تعاملات و شادكامي اجتماعي ارتباط دارد. نتيجه گيري: نتايج مدل تحليل عاملي نشان داد مهم ترين اثرات وقوع زلزله در منطقه مورد مطالعه شامل چهار مؤلفه (تقويت هم زيستي اجتماعي و نشاط اقتصادي، تقويت ارتباطات اجتماعي و تسهيم دانش، تقويت خودارزشمندي و مداخله گري اجتماعي و تقويت تعاملات و شادكامي اجتماعي) است كه مقدار واريانس و واريانس تجمعي تبيين شده توسط اين چهار عامل 75.5 مي باشد؛ و در نهايت، بر اساس نتايج تحقيق پيشنهادات كاربردي ارائه شده است.