برنامه‌ريزي كاهش خطرپذيري سيلاب با بكارگيري سيستم اطلاعات جغرافيايي در پهنه استان تهران

زمينه و هدف: بر اساس جغرافياي طبيعي كشور ايران، عدم توجه به اثرات سوء ناشي از سيلاب، مي تواند خسارات جاني و مالي جبران ناپذيري را بر جاي گذارد كه در اين ميان رخداد سيلاب ناشي از بارش، يكي از چالش برانگيزترين موضوعات است. در اين ميان، بررسي وقوع سيل در استان تهران از ضروريات است. در حقيقت قرارگيري تهران بر دامنه ها و شيب هاي تند و همچنين وجود سيلاب دشتها و نواحي پست و سيل گير باعث شده است بروز سيلاب، يكي از نگراني ها و دغدغه هاي عمده، تقريباً در تمام فصول سال باشد. روش: روش پژوهش مقاله حاضر توصيفي تحليلي است. در اين راستا، نقشه هاي مورد نياز در نرم افزار سيستم اطلاعات جغرافيايي( GIS) تهيه شده و داده ها از طريق مطالعه اسناد، كتب، رسالات و مقالات گردآوري شده و سه نقشه اصلي مخاطره، آسيب پذيري و بحران تهيه و تحليل مي شوند. يافته ها: نتايج تحليل داده ها نشان مي دهد آنچه باعث ايجاد ناامني و خطر و مطرح شدن سيلاب ناشي از بارش بعنوان مخاطره و تهديد مي شود، مكان گزيني نادرست و بي توجهي به حريم رودخانه ها و اشغال پهنه هاي سيل گير توسط سكونت گاه هايي است كه گاه به صورت غيرمجاز بنا شده است. نتيجه گيري: اين مقاله نتيجه مي گيرد كه سياست گذاري ها و برنامه ريزي ها در زمينه تخصيص كاربري اراضي حاشيه رودخانه ها بايد متكي بر نقشه هاي خطر و متناسب با خطرات و خسارات ناشي از طغيان ها باشد. همچنين، ايجاد و توسعه كانون هاي زيستي و جمعيتي و به طور كلي هرگونه فعاليت عمراني و توسعه اراضي، مستلزم شناخت كافي از شرايط سيل گير پهنه ها و مخاطرات بالقوه طغيان رودخانه هاست.