مدل پنج عامل شخصيّت رابرت مك كري و پل كوستا در كتاب تاريخ بيهقي

ابوالفضل بيهقي دبير سرشناس عصر غزنوي كتابي بر جاي گذاشته است كه پس از گذشت قرن هاي متوالي از وجوه مختلف شايستۀ پژوهش و بازنگري است. وي ضمن بيان نكات تاريخ نويسي در تحليل جزئيات و توصيف صفات حالات رواني شخصيّت ها، خواننده را شگفت زده مي كند، از اين رو اين اثر براي يافتن مصداق هاي عيني تيپ هاي شخصّيتي در روان شناسي بسيار مناسب است. در اين مقاله صفات شخصيّت هاي تاريخ بيهقي براساس مدل پنج عامل شخصيّتي رابرت مك كري و پل كوستا مورد بررسي قرار گرفته است. جامعۀ آماري تحقيق حاضر، كتاب تاريخ بيهقي است كه پس از بررسي صفات شخصّيت هاي اصلي كتاب؛ نمونه هايي براي هر كدام از پنج تيپ شخصيّتي: روان رنجوري، برون گرايي، گشودگي، خوشايندي و وظيفه شناسي ارائه شده است. هر چند كه اين تطبيق نسبي است و بعضي از شخصيّت ها، مجموعه اي از ويژگي هاي چند تيپ شخصيّتي را به خود اختصاص مي دهد و اعمال و رفتار و انديشه هاي آن ها تحت تأثير از شرايط محيطي تغيير مي كند، امّا بر اساس نمودار ارائه شده، تيپ غالب شخصيّتي افراد، مشخص شده است.