اثر منشاء قلمه و هورمون بر تحريك جوانه قلمه خشبي نمدار برگ درشت (.Tilia platyphyllos Scop)

Influence of cutting source and hormone on germination stimulation in woody cutting of large-leaf linden

در اين تحقيق اثر منشاء قلمه خشبي نمدار برگ درشت .Tilia platyphyllos Scop (حاصل از پايه دانه-زاد، و پاجوش)، و هورمون IBA (0، 1000، 3000، 5000 و 10000 ميلي‌گرم در ليتر) بر تحريك جوانه‌ آن در قالب طرح بلوك كاملأ تصادفي و 3 تكرار صورت گرفت. آزمايش از اواخر اسفند به‌ مدت 47 روز در يك محيط مُسَقّف در جلگه تنكابن انجام شد. نتايج نشان داد اثر منشاء قلمه روي تحريك جوانه‌ (درصد سبز شدن جوانه)، سرعت جوانه‌زني، ميانگين زمان جوانه‌زني و قدرت جوانه‌زني، و اثر غلظت هورمون روي سرعت جوانه‌زني معني‌دار بوده است. تحريك جوانه در هر دو منشاء قلمه پس از 24 روز از كاشت آغاز شد و طي سه هفته خاتمه يافت. قلمه‌هاي پايه‌ دانه‌زاد آغشته به 3000 ميلي‌گرم در ليتر و قلمه‌هاي پايه‌ شاخه‌زاد آغشته به 5000 ميلي‌گرم در ليتر به‌ترتيب 91/66 و 100 درصد سبز شدن جوانه‌‌ها را موجب شدند. صرف‌نظر از اثر هورمون، قلمه‌هاي حاصل از پاجوش از نظر تمامي صفات مورد بررسي، و صرف‌نظر از منشاء قلمه، قلمه‌هاي آغشته به غلظت‌هاي 3000 و 5000 ميلي‌گرم در ليتر از سرعت جوانه‌زني مطلوب‌تري برخوردار بودند. در طي مدت آزمايش، در قلمه‌ها ريشه‌زايي اتفاق نيفتاد. پيشنهاد مي‌شود براي ريشه‌دار شدن قلمه نمدار (به‌ويژه قلمه‌ منشاء پاچوش)، رطوبت و دماي محيط خاك و گلخانه توسط پژوهشگران‌ آتي مورد مداقه بيشتر قرار گيرد.

In this research the effect of cutting source (shoot, and suckers) and IBA hormone (0, 1000, 3000, 5000 and 10000 mg/l) on stimulation of germination was conducted in winter woody of large-leaf linden or large-leaved lime (Tilia platyphyllos Scop.). The experiment was performed as randomized complete block design with three replications of for 47 days in a sheltered place in Tonekabon plain (north of Iran). Results showed that the source of the cutting on germination percent, germination speed, mean germination time and germination power, and the effect of hormone on germination speed were significant. Stimulation of germination at both cutting sources started after 24 days of planting and ended during three weeks. The shoot cuttings imbibed with 3000 mg/l IBA and the sucker cuttings imbibed with 5000 mg/l IBA caused germination of 91/66 and 100 percent, respectively. Regardless of cutting source, the cuttings imbibed with 3000 and 5000 mg/l were more favorable for germination speed. During this period, no rooting occurred in cuttings. It is recommended for rooting of large-leaf linden cutting (especially with the sucker source), the humidity and heat of greenhouse and soil of pots to be more closely monitored by future researchers.