چكيده فارسي :
هدف پژوهش حاضر بررسي جامع موانع و عوامل موثر بر اجراي بهينه قانون ماليات بر ارزش‌افزوده و ارائه مدل مناسب با استفاده از روش مدل‌سازي معادلات ساختاري است. جامعه آماري مورد مطالعه در اين پژوهش، موديان و كارشناسان امور مالياتي استان زنجان است. با بررسي مباني نظري مرتبط و مرور پژوهش‌هاي پيشين، موانع و عوامل موثر بر اجراي بهينه قانون ماليات بر ارزش‌افزوده تعيين شد كه توسط خبرگان مورد تاييد قرار گرفت. موانع موجود در اجراي بهينه قانون ماليات بر ارزش‌افزوده در چهار گروه اصلي موانع ساختاري، موانع اجرايي، موانع فرهنگي، موانع اقتصادي و سياسي و عوامل موثر بر اجراي بهينه اين قانون نيز در چهار گروه اصلي عوامل منابع انساني، عوامل موديان مالياتي، عوامل سيستم مالياتي و عوامل قانوني طبقه‌بندي شد. سپس پرسش‌نامه‌ها بين موديان و كارشناسان امور مالياتي توزيع شد و داده‌هاي به‌دست آمده از طريق نرم‌افزار SPSS و Amos مورد تجزيه‌وتحليل قرار گرفت. يافته‌هاي پژوهش مويد اين است كه موانع ساختاري، موانع اجرايي، موانع فرهنگي، موانع اقتصادي و سياسي و عوامل منابع انساني، عوامل موديان مالياتي، عوامل سيستم مالياتي و عوامل قانوني رابطه مثبت و معناداري با اجراي بهينه قانون ماليات بر ارزش‌افزوده دارند. بنابراين، بر اجراي بهينه قانون ماليات بر ارزش‌افزوده تاثيرگذار هستند. نوآوري پژوهش حاضر اين است كه طيف گسترده‌اي از موانع و عوامل موثر بر اجراي بهينه قانون ماليات بر ارزش‌افزوده را شناسايي و رتبه‌بندي مي‌كند. در راستاي اقتصاد مقاومتي و در شرايط تشديد تحريم‌ها، شناسايي موانع و عوامل موثر بر اجراي بهينه قانون ماليات بر ارزش‌افزوده مي‌تواند گام موثري در افزايش وصولي‌هاي اين ماليات و كاهش وابستگي دولت به منابع نفتي باشد.
چكيده لاتين :
The aim of this study is to provide a comprehensive investigation of the obstacles and factors affecting optimal implementation of Value-Added Tax Act (the VAT Act) and to propose an effective model using Structural Equation Modelling (SEM), The population of this study includes the taxpayers and tax officials in Zanjan Province. Relevant literature and previous studies were reviewed and the obstacles and factors affecting the optimal implementation of the VAT Act were identified. The detected obstacles and factors were verified by expert opinion. After that, the identified obstacles were classified into four main categories, namely, structural, administrative, cultural and finally economic and political obstacles and the effective factors were classified into four main categories, including, human resources, taxpayers, tax system and legal factors. Then, the questionnaires were distributed among the taxpayers and tax officials and the obtained data were analyzed using SPSS and Amos software. The results indicate that both obstacles, i.e., the structural, administrative, cultural and economic and political obstacles and effective factors, i.e., human resources, taxpayers, tax system and legal factors have positive and significant relationship with the optimal implementation of VAT Act; in other words, these obstacles and factors exert a considerable influence on the optimal implementation of the VAT Act. The innovation of this research is that a wide range of the obstacles and factors affecting optimal implementation of VAT Act were identified and ranked. Considering the resistance economy and increasing pressure of sanctions, identifying the obstacles and factors affecting optimal implementation of VAT Act can be a major step forward in boosting tax revenues and reducing the government's dependence on oil resources.
