سنجش تاب‌آوري شهر در برابر زلزله با مدل پرومته، نمونه موردي: منطقه يك شهرداري تهران

Assessment of Urban Resilience against Earthquake by Using Promethee Model, Case Study: district 1 of Tehran Municipality

زلزله به‌عنوان يكي از فاجعه‌بارترين و مخرب‌ترين انواع مخاطرات طبيعي داراي اشكال بزرگ و پيش‌بيني‌ناپذير مي‌باشد. لذا، نمي‌توان از پيامدهاي آن جلوگيري كرد. در مقابل اين وضعيت، راهبرد‌هاي سازمان‌هاي بين‌المللي براي كاهش بلايا، ايجاد جوامع تاب‌آور در برابر زلزله است كه اين امر نيازمند ارزيابي ميزان تاب‌آوري شهر در برابر زلزله و برنامه‌ريزي اصولي در راستاي تاب‌آور نمودن آن مي‌باشد. بر اين اساس، پژوهش حاضر با هدف ارزيابي و سنجش ميزان تاب‌آوري نواحي ده‌گانه منطقه يك شهرداري تهران در برابر زلزله صورت گرفته شده است. در اين مقاله، روش پژوهش توصيفي- تحليلي از نوع كاربردي است.هم‌چنين، براي سنجش تاب‌آوري نواحي منطقه يك تهران از ده معيار اصلي در قالب 42 زير معيار استفاده شده است كه براي تعيين اهميت نسبي معيار‌هاي مورد پژوهش از فرآيند تحليل شبكه‌اي تجزيه ‌و تحليل داده‌ها و تعيين ميزان تاب‌آوري نواحي در برابر زلزله از مدل پرومته و گايا بهره برده شده است. نتايج حاصل از پژوهش نشان مي‌دهد كه نواحي 2، 7 و 8 از تاب‌آوري زياد، نواحي 3 و 4 از تاب‌آوري متوسط، ناحيه 10 از تاب‌آوري كم و نواحي 1، 5، 6 و 9 از تاب‌آوري خيلي كم در برابر زلزله برخوردار مي‌باشند. به‌طوركلي مي‌توان از نتايج پژوهش چنين استنباط نمود كه نواحي كه در غرب منطقه يك شهر تهران قرار گرفته‌اند از تاب‌آوري زيادي و نواحي كه در قسمت مركزي و به‌ويژه در شرق منطقه يك واقع شدند از تاب‌آوري كمي در برابر زلزله برخوردار مي‌باشند.

Earthquake as one of the most devastating & destructive types of natural hazards include big & unpredictable shapes.So, this cannot be prevented from its consequences. In contrast to this situation, international organizations' strategies for reduction of disaster is to create earthquake resilience communities that this issue requires an assessment of the resilience of the city against earthquakes & planning. Therefor, this study try to investigate the resilience of the ten zone in district 1 of Tehran against earthquake. The research method was descriptive-analytic as well as applied type. In addition, ten main criteria were used to measure resilience of district 1 of Tehran in the form of 42 sub-criteria, which used the Prometheus & Gaia model to analyze the relevance of the criteria under the data analysis network analysis process.The results showed that zones 2, 7 & 8 have high resilience, Zones 3 & 4 have moderate resilience, Zones 10 have low resilience, & Zones 1, 5, 6 & 9 have very low earthquake resilience.In general, it can be concluded that zones the zones in the west of Tehran's one district are highly resilient, & those located in the central part, especially east of Tehran's one district, have little resilience against earthquakes.