بررسي روند انتشار گاز نيتروس اكسايد حاصل از پرورش دام هاي اهلي در ايران

Investigation of trends in N2O gas emission from livestock’s husbandry in Iran

تغييرات اقليمي منتج شده از انتشار گازهاي گلخانه اي، زندگي انسان ها را به خطر انداخته است. يكي از اين گازهاي آلاينده اتمسفر، نيتروس اكسايد مي باشد كه قدرت حفظ گرماي آن (با طول عمر حدود 165 سال)، 310 برابر گاز دي اكسايدكربن، مي باشد. لذا هدف اين پژوهش بررسي ميزان توليد گاز نيتروس اكسايد ناشي از پرورش دام هاي اهلي در ايران، بود. آمار تعداد دام هاي اهلي در يك دهه گذشته، از وزارت جهادكشاورزي، اخذ شدند. دام هاي اهلي به پنج تيمار آزمايشي شامل: گروه گاوها، گروه دام هاي سبك، گروه دام هاي سنگين، گروه طيورصنعتي و گروه ساير ماكيان تقسيم بندي شدند. سپس با استفاده از نرم افزار ipcc (در سطح يك) ميزان انتشار گاز نيرواكسايد ناشي از پرورش دام هاي اهلي به دست آمد. داده هاي آزمايشي با روش طرح كاملاً تصادفي در نرم افزارsas ، تجزيه و تحليل شدند. كواريانس ميزان انتشار در بين سال هاي تحقيق، با روش اندازه گيري تكرار در زمان، مورد ارزيابي قرار گرفت. ميزان انتشار گاز نيتروس اكسايد در سال 1396 به ترتيب تيمارهاي مذكور 6/34، 79/87، 1/26، 1452/71 و 7/15 ميليون تن به دست آمد. ميزان انتشار كل گاز نيتروس اكسايد، كل خوراك مصرفي و كل توليدات دامي طي دهه گذشته، به ترتيب درحدود 128/13 گيگاگرم، 605/72 ميليون تن و 118/37 ميليون تن بود. كواريانس انتشار اين گاز در بين سال هاي آزمايش (متغيير مستقل)، از نوع بدون ساختار و ناهمگن بود. به نظر مي رسد بيش ترين گروهي كه باعث انتشار گاز نيتروس اكسايد مي شوند، گروه طيور صنعتي مي باشند. لذا مي بايستي در جهت بهينه سازي مديريت كود اين پرندگان، توجه علمي ويژه اي، صورت گيرد.

Climate change resulting from greenhouse gas emissions has endangered the life of humans. One of these atmospheric pollutants is N2O, which has a lifespan of 165 years and is roughly 310 times more efficient at trapping heat than CO2. Therefore, the aim of this study was to determine the amount of N2O production by domestic animals in Iran.The number of livestock in the last decade, was obtained from the Ministry of Jihad-e-Agriculture.Domestic animals were divided into five experimental treatments: the cows group, the small-ruminants group, the large-livestock’s group, the industrial-poultry group and the other-poultry group.Then, using IPCC software (Tier 1), the amount of N2O emissions from domestic animal husbandry was obtained. Data wereanalyzedaccording to acompletely randomized design usingSAS software.The covariance among the considered years was estimated using repeated measurementsanalysis intimes.The amounts of N2O emissions in 2017 were 6.34, 79.87, 1.26, 1452.71, and 7.15 million tons, respectively. Total emissions of this gas, feed intake and productions livestock’s during the last decade were about 128.13 Gg/Year, 605.72 million tons and 118.37 million tons, respectively. The covariance structure of emissions was unstructured and heterogeneous among the studied years. It seems that the industrial poultry section is the main producer of N2O gas. Therefore, special scientific attention should be made to optimize the poultry manure management.