تعيين غلظت آرسنيك در ماهي قزل آلاي رنگين كمان (oncorhynchus mykiss) و ارزيابي خطر مصرف آن در استان كردستان

Concentration Determination of Arsenic in Rainbow Trout (Oncorhynchus mykiss) and risk assessment in fish farm of Kurdistan province

فلزآرسنيك به عنوان يكي از فلزات سنگين آلاينده اكوسيستم هاي آبي موجب ايجاد مسموميت و نگراني در مصرف ماهي شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسي غلظت فلز آرسنيك در بافت كبد و عضله، هم چنين ارتباط آن با وزن و طول چنگالي ماهي قزل آلاي رنگين كمان (oncorhynchus mykiss) و ارزيابي خطر مصرف آن انجام شد. 60 قطعه ماهي قزل آلاي رنگين كمان در دو حوضچه پرورش ماهي واقع در شهرستان هاي سنندج (روستاي ننله) و كامياران (روستاي ديوزناو) تهيه گرديد (تعداد 30 قطعه از هر حوضچه) و پس از هضم اسيدي نمونه هاي مذكور، غلظت فلز آرسنيك به وسيله دستگاه جذب اتمي مدل phonix 986 اندازه گيري شد. ميانگين غلظت فلز آرسنيك دربافت هايكبدو عضله به ترتيب 28/16 و 15/68 ميكروگرم برگرم وزن خشك به دست آمد. تجمع آرسنيك در بافت كبد بيش از بافت عضله مشاهده شد (p<0/05). ارتباط نسبتاً قوي بين غلظت اين فلز با طول چنگالي و وزن كل داشت (p<0/01). هم چنين نتايج نشان داد بين حوضچه هاي شهرستان كامياران و سنندج از لحاظ غلظت آرسنيك در بافت هاي مورد مطالعه، تفاوت معني داري وجود نداشت. با توجه به نتايج محاسبه شاخص خطر براي مصرف روزانه 25 گرم ماهي خطرمصرف وجود دارد و مقدار حداكثر مصرف روزانه مجاز 1/3 گرم براي يك فرد بالغ 70 كيلوگرمي محاسبه گرديد. با مقايسه غلظت هاي اندازه گيري شده اين تحقيق با حد مجاز استانداردهاي بين‌المللي در بافت عضله مشخص شد، غلظت آرسنيك بيش از استانداردهاي usepa، fao و who مي باشد.

Arsenic as a heavy metal is pollutant of aquatic ecosystems that caused poisoning and concern for fish consumption. The aim of this study was to evaluate the concentration of arsenic in liver and muscle tissues, also its association with weight and length of rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) and its risk assessment. 60 rainbow trout species were prepared in two fish farming ponds located in Sanandaj (Nanle Village) and Kamyaran (Divznav Village), (30 pieces of each pond) and after acid digestion of the samples, the concentration of arsenic metal was measured by the Phonix 986 Atomic Adsorption Spectroscopy. The average concentration of arsenic metal in liver and muscle tissues was 28.16 and 15.68 μg/g, obtained. Arsenic accumulation in the liver tissue was more than muscle tissue (P<0.05). A relatively strong correlation was found between the concentration of this metal with density and total weight (p <0.01). Also, the results showed that there was no significant difference between the basins of Kamyaran and Sanandaj in terms of the concentration of arsenic in the studied tissues. According to the calculation results of the risk index for daily consumption of 25 grams of suspected fish, the maximum daily allowable dose of 1.3 grams was calculated for an adult population of 70 kg. By comparing the concentrations measured in this study with the international standards of muscle tissue, the concentration of arsenic is higher than the USEPA, FAO and WHO standards.