عنوان مقاله :
تحليل بن مايۀ اسطوره‌اي كوه آتشفشان در چهار منظومۀ غنايي هماي و همايون، گل و نوروز، جمشيد و خورشيد و مهر و ماه
پديد آورندگان :
عباسي، سمانه دانشگاه سمنان , طباطبايي، حسن دانشگاه سمنان - گروه زبان و ادبيات فارسي , اسماعيلي، عصمت دانشگاه سمنان - گروه زبان و ادبيات فارسي
كليدواژه :
اسطوره , منظومۀ غنايي , بن مايۀ اسطوره‌اي , كوه آتشفشان , اژدها
چكيده فارسي :
بن مايه‌هاي اسطوره‌اي ناميرا و ماندگار، با ويژگي انعطاف‌پذيري خود و با معاني گسترده، عميق و شگرفي كه در خود دارند، به مقتضاي خصوصيات فكري و اجتماعي ادوار مختلف و همچنين متناسب با مضمون روايات گوناگون همواره در اين روايات حضور مي‌يابند و به جريان‌يافتن باورهايي كه پايه و اساس شكل‌گيري آنها محسوب مي‌شوند، تداوم مي‌بخشند. يكي از اين بن‌مايه‌هاي ماندگار كوه آتشفشان است كه چون اژدها يا اهريمني جلوه مي‌كند و مبارزۀ شخصيت اصلي روايت با آن در راستاي اثبات شجاعت و لياقت او براي رسيدن به مقصود و همچنين بركت‌بخشي براي ديگران تعبير مي‌شود. اين بن‌مايۀ كهن، كه قدمتش به اساطير آريايي مي‌رسد، فقط در روايات حماسي حضور نيافته است، بلكه نمونه‌هاي جا به جا شدۀ آن را مي‌توان در برخي از منظومه‌هاي غنايي نيز مشاهده كرد. در اين مقاله، به روش توصيفي-تحليلي به بررسي بن‌مايۀ اسطوره‌اي كوه آتشفشان در چهار منظومۀ غنايي هماي و همايون، گل و نوروز، جمشيد و خورشيد و مهر و ماه و همچنين شباهت و تفاوت آن با روايات حماسي پرداخته مي‌شود و جريان پوياي اساطير در متوني غير از حماسه‌ها اثبات مي‌گردد.
عنوان نشريه :
زبان و ادب فارسي- دانشگاه آزاد اسلامي واحد سنندج
