بررسي امكان كاهش خسارت پروتئين و روغن كنجد با محلول‌پاش پوترسين و نيترات كلسيم تحت شرايط كمبود ‌آب

كنجد يكي از قديمي ترين گياهان زراعي دنيا مي باشد كه به دليل برخورداري از روغن بالاي دانه يكي از مهم ترين گياهان روغني مناطق خشك و نيمه خشك مي باشد. اين آزمايش در قالب طرح آماري بلوك هاي كامل تصادفي به‌صورت اسپليت پلات ـ فاكتوريل با سه سطح رطوبتي 50، 75 و 100 درصد نياز آبي در كرت اصلي و محلول‌پاشي نيترات كلسيم در سه سطح 0، 5 و 10 ميلي مولار و پوترسين در دو سطح (0.5 ميلي مولار و محلول‌پاشي با آب) در كرت هاي فرعي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه بيرجند در سال 1397 اجرا شد. نتايج نشان داد برهم كنش سطوح رطوبتي در نيترات كلسيم در پوترسين در صفات محتواي نسبي آب، نشت يوني، پتانسيل اسمزي، عملكرد دانه، عملكرد روغن و درصد پروتئين معني دار شد. كاهش سطوح رطوبتي 50 درصد نياز آبي منجربه كاهش محتواي آب نسبي، پتانسيل اسمزي، عملكرد دانه، عملكرد روغن و درصد روغن شد، اما نشت يوني و درصد پروتئين دانه تحت شرايط كاهش سطوح رطوبتي افزايش پيدا كرد. در بين تركيبات محلول پاشي شده، كاربرد نيترات كلسيم 10 ميلي مولار و مصرف پوترسين از نظر صفات محتواي نسبي آب، عملكرد دانه، عملكرد روغن و درصد پروتئين داراي ميانگين بالاتري در مقايسه با بقيه تيمارها بود. بيش ترين عملكرد دانه (1673.93 كيلوگرم در هكتار) در سطوح رطوبتي 100 درصد نياز آبي با مصرف پوترسين و 10 ميلي مولار نيترات كلسيم حاصل شد. هم چنين برهم كنش هاي دوگانه سطوح رطوبتي در نيترات كلسيم و سطوح رطوبتي در پوترسين بر درصد روغن دانه معني دار شد.