بررسي عملكرد و اجزاي عملكرد ارقام آفتابگردان (Helianthus annus L.) جهت تعيين لاين‌هاي حساس و متحمل در شرايط تنش خشكي

به منظور تعيين لاين هاي حساس و متحمل آفتابگردان به تنش خشكي آزمايشي به صورت بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در موسسه تحقيقات دانه هاي روغني كرج انجام شد. در اين بررسي تعداد 12 لاين مختلف آفتابگردان از نظر خصوصيات مرتبط با تحمل خشكي غربال شده و دو لاين حساس و متحمل به خشكي شناسايي شد. به اين منظور ابتدا لاين هاي اينبرد آفتابگردان در دو آزمايش جداگانه در شرايط آبياري معمولي و تنش خشكي در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با 3 تكرار كشت شد. تنش خشكي از طريق قطع آبياري در مرحله 2 تا 8 برگي انجام شد. صفات مورد بررسي شامل خصوصيات عملكرد و اجزاي عملكرد آفتابگردان از قبيل وزن هزار دانه، تعداد دانه در طبق، درصد روغن، عملكرد دانه و عملكرد روغن مي باشد. صفات مذكور به جز درصد روغن در سطح احتمال 1 درصد داراي اختلاف معني دار بودند. پس از بررسي عامل هاي مورد آزمايش و تجزيه و تحليل داده ها، نتايج به دست آمده از طريق بررسي درصد تغيير صفات مورد مطالعه، محاسبه شاخص هاي تنش (شاخص هاي تحمل به خشكي، حساسيت به خشكي) و رسم دندروگرام حاصل از تجزيه خوشه اي ارقام، مشخص شد. در شرايط اعمال تنش، RGK46 و RGK41 به ترتيب داراي بيش ترين و كم ترين وزن هزار دانه در بين لاين هاي موجود بودند. هم چنين در خصوص تعداد دانه در طبق، RGK26 و RGK44 به ترتيب بيش ترين و كم ترين تعداد دانه را در طبق شامل بودند. از نظر عملكرد دانه نيز RGK26 و RGK41 بيش ترين و كم ترين عملكرد دانه در بوته را شامل شدند. در جمع بندي از عامل هاي مذكور و مقايسه صفات بين ارقام، مي توان از بين 12 لاين مورد مطالعه لاين BGK221 را به عنوان لاين حساس و لاين RGK46 را به عنوان لاين متحمل معرفي نمود. هم چنين تعداد دانه در طبق با وزن هزار دانه و عملكرد روغن داراي همبستگي مثبت مي باشد.