تحليل فضايي تأثير تمركززدايي مالي بر نرخ مرگ ‌و مير در استان‌هاي ايران

زمينه و هدف: بسياري از مطالعات تجربي پيشين، اجراي تمركززدايي مالي و انتقال مديريت منابع و انجام مخارج، از دولت مركزي به دولت‌هاي محلي را يكي از عوامل بهبود برون‌داده‌هاي سلامت در كشورهاي در حال ‌توسعه بيان مي‌كنند. بر اين اساس، هدف اصلي اين مطالعه بررسي تأثير شاخص‌هاي تمركززدايي مالي بر نرخ مرگ‌ومير (به‌عنوان يكي از شاخص‌هاي اندازه‌گيري سلامت)، در استان‌هاي ايران بود. روش پژوهش: اين مطالعه با استفاده از داده‌هاي آماري متغيرهاي تأثيرگذار بر نرخ مرگ‌ومير در استان‌هاي ايران، به بررسي تأثير فضايي شاخص‌هاي تمركززدايي مالي بر نرخ مرگ‌و مير طي دوره زماني 1394- 1385 پرداخت. به اين منظور از رويكرد اقتصادسنجي فضايي استفاده شد. همچنين، تحليل داده‌ها و نتايج به كمك نرم‌افزار Matlab انجام گرديد. يافته‌ها: نتايج برآورد مدل نشان از وجود رابطه منفي و معني‌دار بين شاخص‌هاي تمركززدايي مالي و نرخ مرگ‌ومير داشت، به‌طوريكه با 00.1 درصد افزايش در شاخص‌هاي تمركززدايي مالي درآمد و مخارج، نرخ مرگ‌ومير در استان‌هاي كشور به‌ترتيب 19.0 و 10.0 درصد كاهش مي‌يابد. ساير نتايج نشان داد كه تأثير مجاورت فضايي بين استان‌هاي كشور بر نرخ مرگ‌ومير مثبت و معني‌دار بوده است. نتيجه‌گيري: با فراهم‌كردن بسترهاي لازم جهت گسترش تمركززدايي مالي صحيح، مي‌توان به ارتقاي سطح سلامت در استان‌هاي كشور كمك كرد.