برهان كيهان‌شناختي و چالش هاي تئوري مكانيك كوانتومي

در اوايل قرن بيستم هم‌زمان با سير تحولات جديد علم فيزيك، پارادايمي مطرح شد كه از آن به عنوان فيزيك كوانتوم ياد مي‌شود كه يكي از اصول حاكم بر آن اصل عدم قطعيت است. اهميت آن از اين جهت است كه برخي از تفاسير آن منجر به انكار اصل فلسفي عليت خواهد شد و متعاقب آن براهين كيهان‌شناختي اثبات وجود خدا كه همگي به نوعي بر اصل عليت استوار است از ناحيه علم تجربي به چالش كشيده مي شود. در اين نوشتار ضمن بررسي فيزيك كلاسيك و فيزيك كوانتوم، چالش‌هايي كه از سوي تئوري مكانيك كوانتومي متوجه براهين كيهان‌شناختي مي‌شود واكاوي خواهد شد. ادعاي ما اين است كه مي‌توان تعبيري از مكانيك كوانتومي ارائه كرد كه با اصل عليت سازگار باشد. در نتيجه فيزيك كوانتوم و اصل عدم قطعيت چالشي براي براهين كبهان‌شناختي نخواهد بود. گرچه هنوز نقدهاي فلسفي‌اي كه به اصل عليت از ديدگاه‌هاي مختلف وارد شده است جاي كاوش و تأمل دارد.