ديپلماسي اقتصادي و مناسبات استراتژيك توسعه اي ؛ نمونۀ هند

افزايش نقش اقتصاد در سياست خارجي يكي از عوامل مهم بيشينه سازي قدرت كشورهاي مطرح در نظام بين الملل است. هر كشوري بر اساس منابع سياست خارجي خود، اصول ديپلماسي اقتصادي را در روابط خود با كشورهاي ديگر ترسيم ميكند. در اين بين دولت هاي توسعه گرايي كه مباني برنامه ريزي داخلي و خارجي آنها بر اساس اصل توانمند سازي و ثروت اندوزي داخلي و بيشينه سازي قدرت و نفوذ خارجي باشد، بيشتر از همه به ديپلماسي اقتصادي اهميت مي­دهند و آن را مبناي تصميم گيري خارجي خود قرار مي دهند. از جمله اين كشورها هند است كه همراه با كاپيتاليزه شدن منابع سياست خارجي اش، ديپلماسي اقتصادي گسترده اي را در نقاط مختلف دنيا پياده كرده است. پژوهش حاضر نيز بر اساس يك چارچوب تحليلي به تبيين ديپلماسي اقتصادي هند در دو منطقه مهم آسياي جنوبي از طريق سازمان سارك و آفريقا مي پردازد. بر همين اساس ابتدا به مفهوم شناسي ديپلماسي اقتصادي و توضيح آن و سپس ضمن تشريح تاريخي مباني سياست خارجي هند، به ديپلماسي اقتصادي اين كشور در مناسباتش با سازمان سارك و آفريقا مي پردازيم. فرضيه اساسي پژوهش حاضر اين است كه اصولاً جهش هند به سمت ديپلماسي اقتصادي، علاوه بر دلايل اقتصادي، راهبردي ژئواستراتژيك و مبتني بر خيزش دوباره ناسيوناليسم هندي در برابر رقيب هاي منطقه اي است.