بررسي پتانسيل و اولويت بندي تيپ هاي گياهي شهرستان تبريز از ديدگاه غناي گونه اي براي كاربري زنبورداري

Assessment of potential and prioritization of vegetation types of Tabriz County in terms of richness for beekeeping purposes

تعيين شايستگي مرتع براي كاربري هاي مختلف يكي از اهداف مديريت اصولي منابع طبيعي بوده و ضامن توسعه پايدار است. بنابراين، هدف اين تحقيق، مطالعه شايستگي تيپ هاي مختلف گياهي موجود در مراتع منطقه تبريز براي زنبورداري مي‌باشد. بدين منظور با استفاده از نقشه تيپ هاي گياهي منطقه و نيز مطالعات مرتبط، جذابيت گياهان تعيين و تعداد گونه هاي جذاب براي تيپ ها مشخص گرديدو سپس نقشه نهايي طبقه بندي پتانسيل تيپ ها از نظر كاربري زنبورداري و زنبورپذيري تهيه شد. نتايج نشان داد كه تعداد 250 گونه جذاب براي زنبور عسل در منطقه وجود دارد و بيش ترين گونه از لحاظ جذابيت براي گرده زايي و شهدزايي مربوط به تيپ bromus tomentollus،astragalus chrysostachys acantholimon bracteatum با تعداد 68 گونه مي باشد.تيپ هاي aeluropus littoralisو halocnemum strabilaceum فاقد گونه هاي جذاب براي زنبورعسل مي باشد. شوري خاك در قسمت‌ها و شوره زارهاي اطراف درياچه اروميه سبب كاهش پتانسيل تيپ هاي موجود در اين مناطق شده است. با توجه به نتايج اين پژوهش، در حدود 77 درصد از مساحت مراتع منطقه (550873 هكتار)، قابليت متوسط و بالا جهت پرورش زنبورعسل را دارد. بنابراين اكثر سطح منطقه مورد مطالعه از لحاظ پتانسيل زنبورداري و دارا بودن گياهان جذاب زنبور عسل داراي طبقه متوسط (s2)هستند. با توجه به نتايج حدود 77 درصد از مراتع منطقه داراي پتانسيل متوسط به بالا براي زنبورداري بوده كه با رعايت اصول مي توان جهت زنبورداري اقدام و ضمن كسب درآمد، با كاهش فشار چراي دام به احياء مرتع كمك كرد كه درنهايت زمينه‌ساز مديريت اصولي و صحيح مراتع منطقه، حفاظت خاك و آب و افزايش پوشش گياهي منطقه مي شود.

Determining rangeland suitability for different uses is one of the goals for natural resource management and it is guarantor of sustainable development, as well. The purpose of this study was to study the suitability of different plant types in the rangelands of Tabriz area for beekeeping. Using the vegetation type maps of the area as well as studies related to the attractiveness of plants, the number of attractive species for the plant types was determined and the final map of the potential classification of types was prepared from the point of view of beekeepers. The results showed that there are 250 attractive species for honey bee in the region. The most species is pollen and mosquito species blongs to the type of Bromus tomentollus-Astragalus chrysostachys-Acantholimon bracteatum with 68 species. The plant types of Aeluropus littoralis and Halocnemum strabilaceum have no attractive species for honey bee. Soil salinity in the fields and salt lands around Lake Urmia has reduced the potential of the types in these areas. The total area of rangeland area was 715573 ha and about 550873 hectares (77%) have high and medium capacity for breeding bee honey. Therefore, most of the study area has a medium class (S2) for beekeeping potential and attractive honey bee plants. According to the results, more than half of the rangelands of the region have a moderate to high potential for beekeeping which by following the principles of beekeeping, income earning can be achieved by reducing livestock pressure on rangeland regeneration, which ultimately leads to the systematic and proper management of regional rangeland, soil and water conservation, and enhancement of vegetation.