بررسي وضعيت تروفي درياچه سد زاينده رود در فصول پاييز و زمستان (سال 1390)

Trophic status of Zayandeh-rood dam water (Isfahan) during autumn and winter of 2010-2011

وضعيت تروفي و روند تغييرات آن طي فصول پاييز و زمستان در درياچه سد زاينده رود مورد بررسي قرارگرفت. نمونه برداري از مهر تا اسفند 1390 در 4مرحله (اواسط ماه هاي مهر، آذر، دي و اسفند) با فاصله زماني 45 روز انجام شد. 9 ايستگاه نمونه برداري در سه منطقه (هر منطقه 3 ايستگاه) شامل: اول (دهانه ورودي رودخانه به درياچه)، دوم (مجاور دهكده تفريحي چادگان) و سوم (نزديك به تاج سد) انتخاب شد. نمونه برداري از عمق 30 سانتي متر آب با بطري نمونه بردار نانسن انجام شد. دامنه پارامتر هاي عمق رويت سكشي ديسك 4/30-1/0 متر، فسفات كل 11/57-0/01، نيتروژن كل 2/20-0/20 و ميزان كلروفيل a 8/84-0 ميلي گرم در ليتر اندازه گيري شد. مقدار شاخصtsi ، trophic state index) در 4 مرحله مذكور بر اساس پارامتر فسفات كل به ترتيب برابر 25/22، 33/37، 29/80 و 31/02 و بر اساس كلروفيل a برابر 44/82، 31/28، 32/37 و 35/14 به دست آمد. درحالي كه ميزان اين شاخص بر اساس عمق رويت سكشي در مراحل نمونه برداري به ترتيب 40/83، 42/42، 50/34 و 48/92 را نشان داد. تاثيرپذيري زياد كلروفيل a از ميزان فسفرحاكي از آن بود كه اين عنصر نقش موثري در رشد جلبك ها دارد درحالي كه عمق رويت سكشي متاثر از ذرات سيلت حاصل از آبشويي زمين هاي اطراف در اثر بارندگي بود. ميانگين tsi در همه مراحل نمونه برداري در محدوده 38/3-36/5 قرار داشت كه نشان دهنده وضعيت اليگوتروف درياچه سد زاينده رود در فصول پاييز وزمستان بود. علاوه بر اين براساس مقدار كلروفيل a وفسفر كل اين درياچه در وضعيت اليگوتروف و براساس عمق رويت صفحه سكشي در وضعيت مزوتروف قرار گرفت.

Trophic status of Zayandeh-rood dam water and changes in that were investigated in autumn and winter. Sampling was performed in October, November, January, and February of 2010-11 with 45-d intervals. Nine different sampling points was defined in three different stations, including first three points in lake input, another three points was close to Chadegan village area and the last three points was close to dam crest. Water sampling was done from 30 cm depth of water column in each sampling point by using of Nansen bottle. Water transparency was determined by Secchi disk (1.0-4.30 m), total phosphorus were 0.01-11.57 mg/l, total nitrogen were 0.2-2.20 mg/l and chlorophyll-a were obtained 0-8.84 mg/l in this study. The trophic state index (TSI) was determined for phosphorus 25.22, 33.37, 29.80 and 31.02 at four above-mentioned times. The TSI for chlorophyll a were 44.82, 31.28, 32.37 and 35.14 respectively while this value for Secchi depth was 40.83, 42.42, 50.34 and 48.29, respectively at four sampling time. The obtained appropriate relationship between chlorophyll-a and total phosphorus revealed the important role of this element in algae growth rate while Secchi depth is mainly related to silt particle, washed from ambient land following the raining in these seasons. The TSI mean in all sampling times was 36.5-38.8, showing that the lake can be oligotrophic in autumn and winter. In addition, this lake was an oligotrophic lake based on measured amount of chlorophyll a and total phosphorus in water though the Secchi depth categorized this lake as a mesotrophic.