ارزيابي تغييرات فيتوشيميايي، مورفولوژيك و فعاليت آنتي‌اكسيداني جمعيت‌هاي گياه بيلهر (Dorema aucheri) كشت شده در محيط‌هاي مختلف

مقدمه: بيلهر يا كندل كوهي با نام علمي Dorema aucheri متعلق به تيره چتريان و از جمله گياهان دارويي انحصاري ايران مي باشد. با توجه به خطر انقراض اين گونه ارزشمند گياهي تاكنون بررسي جامعي بر روي اثر ويژگي هاي اقليمي بر صفات مختلف در جمعيت هاي گياه بيلهر در مناطق مختلف جغرافيايي انجام نگرفته است. هدف: بررسي تغييرات صفات مورفولوژيك، فيتوشيميايي و فعاليت آنتي اكسيداني در جمعيت هاي بيلهر كشت شده در محيط هاي مختلف بود. روش بررسي: اين تحقيق در قالب طرح آزمايشي بلوك كامل تصادفي در سه تكرار در نيمه دوم آبان ماه 1393 در سه منطقه مختلف آب و هوايي اجرا شد. محتواي تام فنلي و فلاونوئيدي گياه به روش رنگ سنجي اندازه گيري شد. فعاليت آنتي اكسيداني گياه به دو روش روبش راديكال هاي آزاد DPPH و قدرت احياكنندگي آهن (FTC) اندازه گيري شد و اسانس با روش تقطير با آب به دست آمد. براي بررسي اثر عوامل محيطي بر صفات فيتوشيميايي از تجزيه همبستگي كانونيك (CCA) استفاده شد. نتايج: نتايج حاكي از آن بود كه صفات مورد بررسي بين جمعيت ها و مكان هاي مختلف از نظر آماري تفاوت معني داري داشتند. از لحاظ درصد اسانس و محتواي تركيبات فنوليك، جمعيت گرگو در محيط كشت مارگون و جمعيت ديشموك در شرايط اصفهان به ترتيب بيشترين و كمترين ميزان را نشان دادند. نتيجه گيري: جمعيت گرگو عملكرد بهتري از لحاظ صفات فيتوشيميايي و بيشتر صفات مورفولوژيك در كليه مناطق مورد بررسي از خود نشان داد كه پيشنهاد مي شود در زمينه اهلي سازي اين جمعيت گياهي مطالعه بيشتري انجام شود.