تغييرات ميزان و تركيبات اسانس آويشن دنايي (Thymus daenensis Celak.) تحت تأثير پيش‌‌خشك كردن و شرايط مختلف انبارداري

مقدمه: عمليات پس از برداشت نظير عمليات خشك كردن و شرايط انبارداري تأثير زيادي بر كميت و كيفيت مواد مؤثره گياهان دارويي دارد. هدف: بررسي اثر پيش خشك كردن و شرايط و زمان انبارداري بر ميزان و اجزاي اسانس گياه دارويي آويشن دنايي از اهداف اين تحقيق مي باشد. روش بررسي: اين آزمايش به صورت فاكتوريل بر پايه طرح بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار اجرا شد. فاكتور اول شامل عمليات پيش خشك كردن (شامل پيش خشك كردن و عدم پيش خشك كردن)، فاكتور دوم شامل دو روش انبارداري (نگهداري در سايه و نگهداري در يخچال با دماي 4 درجه سانتي گراد) و فاكتور سوم شامل مدت زمان انبارداري (نگهداري اندام خشك گياه به مدت 60، 120 و 180 روز) مي باشد. جهت استخراج اسانس، از دستگاه كلونجر و براي شناسايي تركيبات تشكيل دهنده اسانس از دستگاه GC/Mass و دستگاه GC استفاده شد. نتايج: بيشترين مقادير اسانس و مواد مؤثره لينالول، بورنئول، ترپينن4 ال، تيمول متيل اتر، اي انتول، تيمول و كارواكرول در زمان نگهداري 60 روز مشاهده شد. همچنين بيشترين مقادير آلفا پينن، كامفن، بتا پينن، ميرسن، آلفا فلاندرن، آلفاترپينن، ليمونن، سيس سابينن هيدرات و ترانس سابينن هيدرات در گياهان خشك شده در سايه بعد از عمليات پيش خشك و نگهداري در يخچال به مدت 120 روز مشاهده شد. نتيجه گيري: خشك كردن گياه آويشن دنايي در سايه بدون اعمال پيش خشك و نگهداري آنها در دماي 4 درجه سانتي گراد بهترين روش براي حصول حداكثر ميزان اسانس و تركيبات اصلي آن (تيمول و كارواكرول) بود.