خانواده‌درماني مبتني بر رويكرد شناختي- رفتاري در كاهش مشكلات رفتاري نوجوان داراي پدر مبتلا به سوء مصرف مواد: مطالعه موردي

پژوهش حاضر باهدف تعيين اثربخشي خانواده درماني مبتني بر رويكرد شناختي رفتاري در كاهش مشكلات رفتاري نوجوان داراي پدر مبتلا به سوء مصرف مواد انجام شده است. روش پژوهش حاضر در چارچوب طرح آزمايشي تك آزمودني با استفاده از طرح خطوط پايه منفرد اجرا شد. آزمودني يك نوجوان پسر 13 ساله، دانش آموز كلاس هشتم و تنها فرزند خانواده بود و پدر مبتلا به سوءمصرف مواد بود، بنابراين مداخله خانواده درماني مبتني بر رويكرد شناختي رفتاري در 13 جلسه و هر هفته در يك جلسه براي آزمودني و خانواده اش برگزار شد. به منظور ارزيابي مشكلات رفتاري، علاوه بر مصاحبه باليني از نوجوان و گزارش هاي معلمان و معاونين آموزشگاه، از آزمون خود گزارش دهي (YSR) مبتني بر نظام سنجش آخنباخ (ASEBA) استفاده شد. براي تحليل داده ها نيز از نمودار خط پايه، درمان و پيگيري استفاده شد. نتايج پژوهش نشان داد كه رويكرد درماني مورد نظر توانسته است تغييرات معنادار و قابل توجهي در مشكلات دروني سازي و بروني سازي آزمودني ايجاد كرده و نمودار خط پايه نشان داد كه مشكلات دروني سازي و بروني سازي بعد از فرآيند درمان در آزمودني كاهش يافته است. اثربخشي مداخله نشان داد طرح هاي درماني مبتني بر خانواده در بهبود مشكلات رفتاري نوجوانان در معرض خطر تأثير داشته و رويكرد خانواده درماني مبتني بر فنون شناختي رفتاري به عنوان يك طرح درماني كارآمد مي تواند براي كمك به خانواده هاي مبتلا به سوءمصرف مواد داراي نوجوان به كار گرفته شود.