نقش توسعه مالي در رابطه بين تغييرات قيمت نفت و حساب‌جاري در ايران: كاربرد الگوي غيرخطي رگرسيون انتقال ملايم (STR)

The Role of Financial Development in the Relationship of Oil Price Fluctuations and Current Account in Iran: Nonlinear Smooth Transition Regression Model (STR)

يكي از جنبه­هاي مهم توسعه مالي در كشور­هاي صادر­كننده نفت، نحوه تخصيص درآمدهاي نفتي در طول دوره­هايي از نوسانات قيمت نفت است. از اين رو، توسعه مالي در اين كشورها نه تنها از طريق مستقيم با تاثير برپس­انداز و سرمايه­گذاري بر حساب‌جاري تاثير مي­گذارد، بلكه از طريق غير­مستقيم نيز بر ارتباط بين نوسانات قيمت نفت و حساب‌جاري تاثيرگذار است. با توجه به اهميت اينموضوع،پژوهش حاضر با به‌كارگيري الگوي غيرخطي رگرسيون انتقال ملايم (STR) و داده­هاي سري زماني طي دوره زماني 94-1357 به بررسي نقش توسعه مالي در رابطه بين تغييرات قيمت نفت و حساب‌جاري در ايران مي پردازد. براي منظور با تكيه بر آزمون­هاي كشف رفتار غيرخطي، وجود رابطه غيرخطي بين حساب‌جاري و قيمت جهاني نفت تاييد شده و متغير توسعه مالي به عنوان مناسب­ترين متغير انتقال انتخاب مي­شود. مدل غيرخطي رگرسيون انتقال ملايم با تابع انتقال لاجستيك دو رژيمي با يك بار انتقال (LSTR1) نيز به عنوان الگوي پيشنهادي براي اين رابطه در نظر گرفته مي­شود. نتايج حاصل از برآورد الگوي پژوهش نشان مي­دهد كه افزايش قيمت نفت در قالب يك ساختار دو رژيمي با سطح آستانه­اي­ (5386/1) در رژيم اول (يعني زماني كه توسعه مالي كمتر از مقدار آستانه­اي خود (5386/1) است) بر تراز حساب‌جاري ايران اثر مثبت و معنادار داشته است به گونه­اي كه شدت اين اثر مثبت با عبور از سطح آستانه­ و وارد شدن به رژيم دوم (يعني زماني كه توسعه مالي بيش از مقدار آستانه­اي خود (5386/1) است) بيشتر مي­شود.

One important aspect of financial development in oil-exporting countries is how to allocate oil income during periods of oil price fluctuations. Financial development in these countries affects their current accounts in two ways: directly through the impact on savings and investment and indirectly through the impact on the relationship of oil prices and current account. Considering the importance of this issue, this study investigates the role of financial development in the relationship between oil price and current account using a nonlinear Smooth Transition Regression model (STR) during the period of 1978-2016 in Iran. Based on the relevant tests, it is concluded that there is a nonlinear relationship between the current account and world oil price. Financial development is chosen as the best transition variable and the nonlinear Smooth Transition Regression model with a two-regime logistic transition function (LSTR1) has been chosen as the best model for this relationship. The results of estimation show that the oil price appearing in the form of a two-regime structure with a threshold level (1.5386) in the first regime (when financial development is less than it’s threshold value (1.5386)) has a positive and significant effect on Iran’s current account; The intensity of this positive effect increases by crossing the threshold level entering to the second regime (when financial development is higher than its threshold value (1.5386).