ارزيابي سطح مقاومت برخي ژنوتيپ‌هاي گزينش شده بومي سيب به بيماري آتشك

Evaluation of Resistance Level of Some Selected Local Apple Genotypes to Fire Blight Disease

بيماري آتشك با عامل Erwinia amylovora از خسارت‌زاترين بيماري‌هاي درختان ميوه دانه‌دار از جمله سيب در سراسر جهان است. در اين تحقيق سطح مقاومت به بيماري آتشك در 22 رقم و ژنوتيپ منتخب بومي سيب در كنار دو رقم شاهد سيب زرد لبناني (Golden Delicious) و سيب قرمز لبناني (Red Delicious) مورد بررسي قرار گرفت. مواد گياهي در تابستان 1392 روي پايه بذري سيب پيوند شدند. نهال‌هاي پيوندي در زمستان 1393 به گلدان منتقل و در اواسط بهار سال‌هاي 1394 و 1395 با روش تلقيح سرشاخه در شرايط گلخانه مايه‌زني شدند. زادمايه شامل مخلوطي از سويه‌هاي E. amylovoraبا منشا استان‌هاي البرز، آذربايجان غربي، كردستان و خراسان رضوي بود. پنج هفته پس از مايه‌زني، شدت بيماري بلايت بر اساس نسبت طول نكروز به طول شاخه تلقيح شده تعيين و ژنوتيپ‌ها در گروه‌هاي مختلف مقاومتي رده‌بندي شدند. در سال 1394 ميانگين شدت بلايت 24/54 درصد بدست آمد كه بيشتر از 17/68 درصد در سال 1395 بود. تجزيه واريانس مركب داده‌ها نشان داد كه ژنوتيپ بذري (SSB) و رقم محلي شميراني تابستانه حساس‌ترين و ژنوتيپ‌هاي بيگي كنار رودخانه (B-K-KH)، تربتي (T-R1) و كوزه‌اي سلماس (GO-SA) از سطح مقاومت بالاتر برخوردار بودند. در مجموع، ژنوتيپ‌ها در چهار گروه حساس، نيمه حساس، نيمه مقاوم و مقاوم با فراواني به‌ترتيب 4/12 درصد، 12/5 درصد، 21/7 درصد و 62/5 درصد از كل ژنوتيپ‌ها رده‌بندي شدند. هيچيك از ارقام و ژنوتيپ‌ها در گروه بسيار حساس قرار نگرفتند. بر اين اساس، درصد قابل‌توجهي از ژنوتيپ‌هاي بومي مورد مطالعه كه بطور عمده از ژنوتيپ‌هاي اميدبخش بودند از سطح مقاومت بالايي به آتشك برخوردار بودند.

Fire blight disease caused by Erwinia amylovora is one of the most important diseases of pome fruits worldwide. In this research, the resistance of 24 selected apple genotypes was evaluated using a mixture of four Erwinia amylovora strains collected from Alborz, Kordestan, West Azarbijan and Khorassan Razavi. The plant material was grafted on apple seedlings in 2013. The grafted plants were transferred to the greenhouse and evaluated for fire blight resistance in spring 2015 and 2016- using shoot-tip inoculation method. Five weeks after inoculation, the blight severity were scored and recorded based on the progression of necrotic area on shoots. Based on the results, the fire blight severity was higher in 2015 than 2016 (24.54% and 17.68%, respectively). The results also indicated that seedling (SSB) and Shemirani Tabestaneh (SH2) genotypes were susceptible and three genotypes including Bigi Kenar Roundkhameh (B-K-Kh), Torbati (T-R1) and Kouzehei Salmasi (Go-Sa) were resistant. Genotypes were grouped into four classes including; susceptible (4.35%), moderately susceptible (13.04%), moderately resistant (17.39%) and resistant (65.52%), and there was no highly susceptible genotype. The results showed that most of the local apple genotypes examined in this research were resistant to fibre blight disease.