مطالعه تجربي اثرات هيستوپاتولوژيكي داروي جنتامايسين بر روي كليه ماهي اسكار

Experimental study of Gentamicin histopathologic effects in kidney of Oscar fish

جنتامايسين در درمان عفونت‌هاي حاصل از باكتري‌هاي گرم‌منفي بكار مي‌رود. سميت شديد اين دارو در كليه حتي با دزهاي درماني نيز مشاهده مي‌شود. باتوجه به اهميت موضوع، اثرات جنتامايسين روي كليه ماهي اسكار بعنوان يكي از گونه‌هاي آب شيرين در اين تحقيق بررسي گرديد. تعداد 90 قطعه ماهي اسكار نژاد قرمز با ميانگين وزني 10 گرم در گروه‌هاي 5 تايي در هجده آكواريوم 30 ليتري قرار گرفتند. شاهد يك: تزريق سرم فيزيولوژي بمدت 5 روز، شاهد دو: تزريق سرم فيزيولوژي بمدت 10 روز، تيمار يك: تزريق mg/kg 5 جنتامايسين بمدت 5 روز، تيمار دو: تزريقmg/kg 5 جنتامايسين بمدت 10 روز، تيمار سه: تزريق mg/kg20 جنتامايسين بمدت 5 روز، تيمار چهار: تزريقmg/kg 20 جنتامايسين بمدت 10 روز. حجم همه تزريقات يكسان و معادل ml/kg1 و در محوطه صفاقي انجام شد. اين آزمايش در 6 گروه و با سه تكرار انجام شد. 24 ساعت بعد از آخرين تزريق، نمونه‌گيري ازكليه جهت بررسي ضايعات بافتي انجام گرفت. نمونه‌ها با روش هماتوكسيلين ائوزين رنگ آميزي شدند. در دو گروه شاهد، بهم ريختگي بافتي يا ضايعه مشخصي ديده نشد. در همه تيمارها علايم هيستوپاتولوژيك در بافت كليه مشاهد شد. اين ضايعات شامل نكروز، كوچك شدن گلومرول‌ها، حضور سلولهاي آماسي، گشاد شدن لوله‌هاي ادراري، پرخوني، خون‌ريزي، ادم بينابيني، دژنرسانس آبكي سلول‌هاي جدار توبول‌هاي ادراري و نهايتاً نكروز يا از بين رفتن بافت كليه بود. با افزايش دز و مدت زمان استفاده از دارو ميزان آسيب وارده افزايش يافت.

Gentamicin is used for the infections caused by gram negative bacteria. Sever toxicity of this antibiotic through the therapeutic dosage is seen. Oscar fish (Astronotus ocellatus) was evaluated for gentamicin side effects in different therapeutic dosages. 90 red strain of this fish with 10g as mean weight were put in fives-groups in 30-litered 18 aquaria. Control one: saline injection for 5 days. Control one: saline injection for 10 days. Treatment one: 5 mg/kg gentamicin for 5 days. Treatment two: 5 mg/kg gentamicin for 10 days. Treatment three: 20 mg/kg gentamicin for 5 days. Treatment four: 20 mg/kg gentamicin for 10 days. All injections were I.P. and the volume in accordance with 1 ml/kg. This study was performed in six groups with three replicates. 24 hours after the last injection, samples were collected for pathologic effects investigation. Samples were stained with H&E. There was no histologic change and lesions in control groups. But histopathologic effects were observed in treatments. These changes are necrosis, glomerular atrophy, inflammatory cells presence, tubular dilation, hyperemia, hemorrhage and interstitial edema, hydropic degeneration in tubular cells and finally kidney necrosis or tissue destruction. By increase of dosage and duration of gentamicin use, lesions were promoted.