كليدواژه :
گادامر , ريكور , هرمنوتيك فلسفي , سوية كاربردي , به خود اختصاص‌دادن
چكيده فارسي :
گادامر و ريكور از چهره‌هاي برجستة هرمنوتيك فلسفي به شمار مي‌آيند؛ اما با وجود همانندي‌هاي ديده شده در نظام هرمنوتيكي‌شان، تفاوت‌هاي چشمگيري با هم دارند. از آن جمله مي‌توان به «سوية كاربردي» در تلقي گادامري و «به خود اختصاص‌دادن» در انديشة ريكوري اشاره كرد. گادامر در جريان فرايند فهم، به دو عنصر «فهم» و «تفسير»، ركن سومي به نام «سوية كاربردي» نيز مي‌افزايد. درواقع «سوية كاربردي» تابعي از اصل مركزي هرمنوتيك فلسفي است كه براساس آن، فهم همواره بر يك وضعيت زماني، تاريخي و انضمامي استوار است؛ اما «به خود اختصاص‌دادن» در نظرية قوس هرمنوتيكي ريكور، پس از مرحلة اول و دوم يعني «تبيين» و «فهم» قرار مي‌گيرد. مرحلة «تبيين» به بررسي ساختار لفظي متن و مرحلة «فهم» به عمق معناشناختي متن مربوط مي‌شود و با هدف وصول به نيّت مؤلف (مؤلف ضمني) انجام مي‌پذيرد؛ اما هدف نهايي تفسير به «خود اختصاص‌دادن» است؛ يعني مفسّر با نگاهي سوبژكتيو و با زمينه‌زدايي‌كردن متن از وضعيت زماني و تاريخي، و با دخيل‌كردن انتظارها، پسندها و پيش‌داوري‌هاي خود، متن را از تملك مؤلف و زمينة آفرينش آن، به تصاحب خويش درمي‌آورد و به فهمي تازه از خويشتن نائل مي‌آيد. در ميان متون عرفاني، اعم از نظم و نثر، شاهد تحقق عيني اين دو رويكرد تفسيري در مقام عمل هستيم. چنانكه نمونه‌هاي آن را در اين پژوهش و در مثنوي معنوي، كشف‌الاسرار،نامه‌هاي عين‌القضات و... نشان داديم. در اين پژوهش، با روش توصيفي ـ مقايسه‌اي به تبيين نظري و كاربستي اصل «سوية كاربردي» و «به خود اختصاص‌دادن» در برخي از متون عرفاني پرداخته مي‌شود.
چكيده لاتين :
Gadamer and Ricoeur are prominent figures of philosophical hermeneutics. Despite the similarities observed in their hermeneutic system, they have significant differences, too. These include ‘application’ in Gadamer’s view and ‘appropriation’ in Ricoeur's thought. During the process of understanding, Gadamer adds a third pillar called the ‘application’ to the two elements of ‘understanding’ and ‘interpretation’. In fact, ‘application’ is a function of the central principle of philosophical hermeneutics, according to which understanding is always based on a temporal, historical, and concrete situation. However, ‘appropriation’ in Ricoeur’s theory of the Hermeneutic Arc is placed after the first and second stages (i.e. explanation and understanding). The stage of ‘explanation’ is related to the study of the verbal structure of the text while the stage of ‘understanding’ is related to the semantic depth of the text and is done with the aim of reaching the intention of the author (the implied author). However,the ultimate goal of interpretation is appropriation, that is, the interpreter takes the text from the author’s possession and the ground of its creation and acquires a new understanding of himself by taking a subjective view and de-contextualizing the text from the temporal and historical situation, and by incorporating his own expectations, likes, and prejudices. Among mystical texts, including poetry and prose, the objective realization of these two interpretive approaches in practice can be observed in texts such as Mathnavi Manavi, Kashf al-Asrar, Letters of Ayn al-Quzat, etc. In this research, a descriptive-comparative method is used to theoretically explain and apply the principles of ‘application’ and ‘appropriation’ in some mystical texts.
