آثار مستند و داستاني صادق هدايت از نگاه انسان شناسي زيستي بر پايۀ مطالعات ميان رشته اي

The Study of Sadegh Hedayat's Documentary and Story Works from the Point of View of Biological Anthropology based on Interdisciplinary Studies

صادقهدايت، نويسنده‌ نامدار معاصر، كه با ارائۀ شيوۀ‌ نويني در فن داستاننويسي به آوازهاي بلند دست يافت، با تكيه بر مطالعاتش در انسانشناسي زيستي محتواي منحصر بهفردي از خود بر جاي گذاشت كه بخشي از آنها در قالبي روايي شامل داستانها و مجموعه‌ نوشتارهايي چون: افسانهٔ آفرينش، س.گ.ل.ل، پدران آدم، نمك تركي و تاريكخانه ميشد. بخشي ديگر شامل كتابهاي مستندي چون فوايد گياهخواري و انسان و حيوان كه در آنها بهطور مستقيم از انسانشناسي زيستي، مباني و پديدآورندگان آن سخن ميگفت. انسانشناسي زيستي، از شاخههاي مهم دانش انسانشناسيست كه به بررسي ساختار تكاملي انسان ميپردازد. تعدادي چند از آثار او دربردارندۀ برخي نظريات انسانشناسي زيستيست كه با بازخواني آنها ميتوان به ميراث ماندگاري از اين دانش دست يافت. اين مقاله ميكوشد در كنار بررسي اين آثار از نقطهنظر انسانشناسي زيستي ميزان اثرگذاري او را بر تكوين اين دانش در ايران بازگويد و به اين پرسش اساسي پاسخ گويد كه با توجه به انگارههاي مطالعاتي هدايت در آثارش، ميتوان او را در دانش انسانشناسي زيستي ايران نيز پيشگام دانست يا بايستي اين مطالعات را در حوزۀ ديگري دنبال كرد؟ از اين رو با تكيه بر مطالعات بينرشتهاي، اين آثار را در مقايسۀ تطبيقي با نظريات انسانشناسي زيستي قرار داده تا ميزان اين مطالعات را در آثار او بازيابد و از آنجا كه تاكنون اين مطالعات در كانون توجه هيچيك از پژوهشگران هدايتشناس و انسانشناس نبوده است؛ وجه تمايزي آشكار با ساير تحقيقات پيشين دارد كه تنها فعاليتهاي او را از نقطهنظر انسانشناسي فرهنگي بررسي كردهاند.

Sadegh Hedayat, a contemporary name-writer who achieved fame by presenting a novel way in fiction, relying on biological anthropology to retain his unique content, a collection of essays such as: Myths of Creation Fathers of Man”, “Turkish Salt”, and “Darkroom” can be counted among them. Biological anthropology is one of the important branches of anthropological knowledge that examines the evolutionary structure of mankind. A few of his works contain some of the ideas of biological anthropology that, with their retrieval, can be found in the heritage of the survival of this knowledge. There are two documentary works that show the sources of guidance in this branch of anthropology. “The human and animal”, and “Benefits of vegetarianism”, which can be inferred from the depth of his studies in this field. The present study intends to study the capacity of these works from the point of view of biological anthropology and the extent of its services to recognize this knowledge in Iran.