تجربۀ زيستۀ كارگران زن در بخش غيررسمي اقتصاد ايران (مطالعۀ موردي كارگران غيررسمي زن استان تهران)

Experience of Female Workers in the Informal Sector of the Iranian Economy (Case Study of Informal Female Workers in Tehran Province)

اشتغال غيررسمي از بخش‌هاي قابل‌توجه در اقتصاد ايران است كه همراهي قوي با محروميت اجتماعي دارد؛ زماني كه زنان وارد بازار كار مي‌شوند، اشتغال غيررسمي مهم‌ترين گزينۀ پيشِ روي آن‌هاست. هدف پژوهش پيش رو فهم سازوكارهاي محروميت ساز اشتغال غيررسمي و چگونگي برون رفت كارگران غيررسمي زن از اين شرايط است. روش پژوهش از نوع كيفي با بهره‌گيري از روش نظريۀ مبنايي است. جمعيت مطالعه كارگران غيررسمي زن استان تهران هستند كه از طريق نمونه‌گيري هدفمند 32 نفر جهت مشاركت گزينش ‌شده‌اند. فنون داده‌يابي مصاحبۀ عميق و نيمه ساختاريافته است. جهت داده‌كاوي از روش كدگذاري نظري بهره گرفته ‌شده است. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد كه اشتغال غيررسمي يك نوع سازوكار بقاگرايانه به شمار رفته و كارگران غيررسمي زن با سرمايۀ تهي و تجربۀ كاستيِ قدرت در چهارگانۀ حقوقي، اقتصادي، اجتماعي و روانشناختي (نارسايي قدرت بخشي رسمي‌سازي) وارد اين گستره شده، در آن مي‌مانند و يا از آن خروج مي‌يابند، از سويي كارگران در چرخۀ غيررسمي‌سازي، در يكي از مراحل پيش‌آگهي، آگاه ماندگي، كنشگري، واپس روي و رهايي‌بخشي قرار دارند. بر پايۀ پژوهش، مدل قدرت بخشي رسمي‌سازي از جمله سازوكارهاي كمك‌كننده به كارگران در فرايند رسمي سازي و دسترسي بيش‌تر به كف حمايت اجتماعي پايه است.

Informal employment is one of the most important sectors in Iran's economy, which is strongly associated with social exclusion; when women enter the labor market, informal employment is the most important option for them. The aim of the present study is to understand the mechanisms of deprivation of informal employment and how workers get out of this situation. The research method is of qualitative type using the grounded theory method. The study population is informal female workers in Tehran province who have been selected through a targeted sampling of 32 people to participate. The data collection technique is an in-depth and semi-structured interview. The theoretical coding method has been used to analyze the data. The research findings show that informal employment is a survival-type mechanism in which Women with empty capital and experience of power shortages in the legal, economic, social, and psychological quadrants (Inadequacy of formalization empowerment) enter this area, stay in it or leave it, On the other hand, workers in the informalization cycle are in one of the stages of forecasting, awareness, activism, regression, and liberation. According to the research, the empowerment model of formalization is one of the mechanisms that help workers in the formalization process and more access to the social protection floor.