روبناي شريعت ‌‌نامه و زيربناي سياست ‌‌نامه در نصيحه ‌‌الملوك غزالي؛ بر اساس متن تحولات سياسي سلجوقيان

Shari'a Superstructure and Policy Base in al-Nasihat al-Muluk al-Ghazali

برآمدن سلجوقيان و پايداري آنان، به ‌خصوص در دوره آلپ ارسلان و ملكشاه به كوشش سياست‌‌نويسان فرهيخته‌‌اي چون خواجه نظام‌‌الملك طوسي و متكلماني چون امام محمد غزالي است كه اولي بخش سيستمي و مديريتي را با نوشتن سيرالملوك به عهده گرفت و دومي، بخش ايدئولوژيك و مباحث مربوط به سياست‌‌مداري، ملك‌داري و رعايت عدالت از سوي حكومت را در نصيحه‌‌الملوك در نظر داشتند، به انجام رسيد. اين مقاله قصد دارد به اين پرسش پاسخ دهد كه نيت غزالي از نوشتن نصيحه‌‌الملوك چه بوده است. يافته‌‌هاي تحقيق نشان مي‌‌دهد كه سلجوقيان به علت فقدان سابقه مسلماني و ملك‌داري؛ توأمان دو شيوه را در پيش گرفتند كه بدون كمك سياست‌‌نامه‌‌نويسان به فرجام نمي‌‌رسيد: تأكيد و سرمشق قرار دادن آيين سلطنت ايراني و پافشاري بر نيكو اعتقادي و مسلماني كه هر دو مؤلفه تناسب نفوذ و قدرت را در برابر خلافت عباسي به نفع سلطنت سلاجقه برهم مي‌‌زد و بنا به همين دليل گذار غزالي از آرمان‌‌خواهي شرعي به واقع‌‌گرايي سياسي نمود پيدا مي‌‌كند. غزالي نه‌تنها قدرت نهاد سلطنت را به خداوند نسبت مي‌‌دهد بلكه وجود اين واقعيت را براي اجراي احكام شريعت لازم مي‌‌داند. درواقع روبناي شريعت‌‌محور كه ظاهري بود؛ و زيربناي ايراني، كه بوروكراسي و سلطنت است، را شكل مي‌‌دهد. اين مقاله با كمك از روش ساختارگرايي و با چارچوب نظري «ساز و برگ ايدئولوژي دولت» قصد دارد نصيحه‌‌الملوك را از بُعد تعيين‌‌كنندگيِ سياست ايراني مورد تبيين و واكاوي قرار دهد.

The rise of the Seljuks and their persistence, especially in the Alps Arsalan and Malekshah, was effort by well-educated politicians such as Nizam al-Mulk al-Tusi and theologians such as Imam Mohammed al-Ghazali who first wrote the systemic and managerial section an‎d second, the ideological section and discussions of government policy, and justice in Nasihat al-Muluk. This article seeks to answer the question of what was al-Ghazali's intention to write the Nasihat of al-Muluk. The findings show that the Seljuks, due to their lack of Muslim and kingdom history, proceeded in two ways that would not have been possible without the help of mirror writers: the emphasis on exemplifying the Iranian monarchy and insisting on the good faith of both Muslims. an‎d it disrupts power against the Abbasid caliphate for the sake of the monarchy, and so al-Ghazali's transition from religious idealism to political realism becomes apparent. Ghazali not only attributes the power of the institution of monarchy to God, but also considers the existence of this fact to be necessary for the implementation of the law. In fact, the Shari'a superstructure was Appearance, and the Iranian base underlying the bureaucracy and monarchy. This article aims to elaborate on Nasihat al-Muluk from the decisive aspect of Iranian politics with the help of the structurlism method and the theoretical framework of the " Ideological State Apparatuses ".