جداسازي و شناسايي تك‌ياخته كريپتوسپوريديوم در اسهال گوساله دراستان البرز

Isolation and identification of Cryptosporidium spp. in diarrhetic calves in Alborz province

كريپتوسپوريديوز يك بيماري انگلي‌ است كه به وسيله تك‌ياخته‌اي از جنس كريپتوسپوريديوم (Cryptosporidium) در جانوران ايجاد مي‌شود. اين انگل در دام‌ها به ويژه نشخواركنندگان، سندرم‌هاي اسهال نوزادان را به وجود مي‌آورد. منبع مستقيم و عمده آلودگي، مدفوع حاوي اووسيست و انتقال از راه دهان مي‌باشد. هدف از اين پروژه جداسازي و شناسايي گونههاي تك‌ياخته كريپتوسپوريديوم به روش ريخت‌شناسي در اسهال گوساله‌ها به منظور پيشگيري و كنترل بيماري بوده است. تخليص اووسيست از مدفوع با استفاده از تكنيك شناورسازي، رنگ‌آميزي با روش زيل نيلسون اصلاح شده ( روش هنريكسن) و شناسايي با كليدهاي تشخيصي انجام شده است. بدين منظور، از گوساله‌هاي مبتلا به اسهال و بدون اسهال در استان البزر به ترتيب 150 و 50 نمونه مدفوع به طور تصادفي جمع‌آوري گرديد. از تعداد150 نمونه مدفوع اسهالي جمع‌آوري شده به صورت تصادفي، تعداد 60 نمونه مثبت بود كه 40 درصد آلودگي را نشان مي‌دهد. در هيچ يك از نمونه‌هاي مدفوع بدون اسهال گوساله‌ها(50 نمونه) انگلي( اووسيست) مشاهده نشد. در گوساله‌هاي زير يك ماه مبتلا به اسهال به ويژه در دو هفته اول 40 درصد آلودگي مشاهده شد كه ناشي از كريپتوسپوريديوم پاروم بود. در كشور ايران تلفات گوساله‌ها 12-20 درصد (متوسط 16 درصد) مي‌باشد كه از اين تلفات 16 درصدي حدود 75 درصد را سندرم اسهال به خودش اختصاص مي‌دهد و يكي از تك‌ياخته‌هاي مهم كه موجب اسهال مي‌شود انگل كريپتوسپوريديوم است. در بررسي حاضر نمونه‌هاي مدفوع بدون اسهال گوساله‌ها انگلي نداشتند و در گوساله‌هاي زير يك ماه مبتلا به اسهال به ويژه در دو هفته اول 40 درصد آلودگي مشاهده شد.

Crytosporidiosis is a parasitic disease caused by the cryptosporidium protozoan in the vertebrate animal. This parasite in livestock special ruminants causes diarrhea syndromes in infants. The main sources of the parasite spread are infectious feces and the host mouth. The purpose of this project was to isolate and identify the cryptosporidium species by morphological indices in diarrheic calves in order to detect and control the disease. According to the method of Casemore et al., purification of oocysts from feces using flotation technique was carried out. Staining with modified Zeil nelson method (Henrisksen method) and identification with diagnostic keys was done. Cryptosporidium parvum alone causes clinical disease in young calves; the latent infection time is 3 to 6 days. Cryptosporidium muris, C. Andersoni and C. ryanae have been reported in weaned calves, and C. Andersoni has been also observed in adult cattle. The total of 150 cattle fecal samples were randomly collected from Alborz province. 60 out of 150 (40%) calf diarrhea positive samples were detected by modified Zeil nelson method staining. In all fecal samples from calves without diarrhea, the oocyst was not observed. In calves below one month, especially in the first two weeks, 40% of the diarrheic samples were infected. This protozoon is a zoonotic and opportunistic parasite and, in Iran, it has been reported from various species like poultry, cattle, sheep and goats and it may cause significant economic losses which need much more attentions.