نگرشِ كدخدايانِ مناطقِ شمالي فارس نسبت به اجراي قانون اصلاحات ارضي

The Sheriffs' attitudes of northern Fars towards implementation of land reform law

اصلاحات ارضي به عنوان نخستين لايحه از لوايح شش‌گانه‌ي انقلاب سفيد، توسط محمد رضا شاه پهلوي در سال 1340ش. با اهداف مختلفي از جمله برانداختن ملوك‌الطوايفي و از بين بردن نظام ارباب و رعيتي به اجرا گذاشته شد.استان فارس نيز به عنوان استان هفتم و يكي از مهمترين و وسيع ترين استان‌هاي زراعي ايران از اين قاعده مستثني نماند. با آغاز اجراي اين قانون، مالكين، از جمله كدخدايان مناطق شمال فارس كه املاك خويش را به نفع زارعين از دست مي دادند، مخالفت‌هاي خويش را با تحقّق آن آغاز نمودند. اين پژوهش با رويكردي توصيفي- تحليلي و با بهره‌ گيري از منابع و اسناد تاريخي، به دنبال پاسخ براي اين پرسش است كه نگرش و رويكرد كدخدايان مناطقِ شمالي فارس به عنوان گروهي از خرده مالكان نسبت به اين قانون چه بوده است؟.يافته‌ها نشان مي‌دهند كه با تصويب قانون اصلاحات ارضي، كدخدايانِ اين مناطق نسبت به حقوق سابقشان محروم مانده و در جهت عدم اجراي قانون مذكور و در راستاي حمايتِ بزرگ مالكان از آنان به تعديّات خود به زارعين اقدام نمودند. اخراج از محل سكونت، مصادره اموال و دارايي ،چپاول و غارت محصولات كشاورزي آنان از جمله اين تعديات به شمار مي آمد. علي رغم همراهي برخي از كدخدايان مناطق شمالي فارس با اين قانون، حكومت در جهت جلوگيري از تعديات كدخدايان به كشاورزان، به تغيير در فانون انتخاب كدخدايان مبادرت نمود. هر چند اجراي صحيح اين قانون نيز در بيشتر مواقع با نفوذ و دور زدن كدخدايان، تا شكل‌گيري انقلاب اسلامي و الغاي منصب كدخدايي عقيم ماند.

The first bill from among the white Revolution bills was land reform which was administered by Mohammad Reza Shah in 1340. One of the main purposes of land reform law was overthrowing feudalism and feudalistic relations. Fars province as one of the biggest provinces of the country was not excluded from such law. By the commencment of land reform implementation, the owners losing their Lands and properties through such law opposed to its implementation. This is a descriptive and analytical study, making use of historical documents and resources, and aims at finding answers to the attitudes of sheriff's residing in northern parts of Fars Province toward the land reform law. Results indicated that some sheriffs depriving from their previous rights decided to oppose the land reform law and did not co-operate with the state officials in implementing such law. On the other hand, they started to fire the farmers from their villages, confiscate their properties, and loot their agricultural products in order to show their dissatisfaction to the land reform law. Of course, , in some rare cases in northern parts of Fars province, some sheriffs decided to co-operate with land reform officials in decreasing the Taxes paid by the Farmers. However, the complete implementation of the land reform law was not reached till the Islamic revolution came into vogue.