كليدواژه :
هخامنشيان , مذهب , نقوش نمادين , پاسارگاد , تخت جمشيد , شوش
چكيده فارسي :
در اين ميان هخامشيان به عنوان بزرگترين امپراطوري ايران داراي معماري‌هاي عظيمي چون پاسارگاد، شوش و تخت جمشيد مي‌باشد كه بر جاي جاي اين معماري‌هاي عظيم نقوشي معنا دار تجلي يافته‌اند چرا كه بناهايي كه ساخته و نقوش بر روي آن پرداخته مي‌شوند به دستور و با نگاه اعتقادي شاهان به عنوان بالاترين الگوي سياسي و مذهبي جامعه اجرا مي‌گردد. از اين رو در باب ديدگاه جهان شناختي هخامنشيان يعني مذهب و نگاه ايدئولوژيكي آنان نظريات متفاوتي توسط پژوهشگران ارائه شده است، كه هيچكدام به صورت قطعي بيان نشده‌اند. بنابراين بررسي بر روي نقوش به جاي مانده از تمدن هخامنشي مي‌تواند ابهامات ناشي در اين زمينه را تا ميزان زيادي بر طرف نمايد. بر اين اساس در اين پژوهش نگارندگان در صدد پاسخ به اين سوال‌اند كه نقوش نمادين ايجاد شده بر معماري هخامنشيان با كدام نظريه موجود در زمينه مذهب هخامنشيان منطبق بوده و آن را مي‌توان محتمل‌تر از ديگر نظريه‌ها دانست؟. بر اين اساس در پژوهش پيش رو كه به روش تحليلي – تطبيقي و به صورت مطالعات كتابخانه hي صورت پذيرفته است، 8 نقش از سه محوطه پاسارگاد، شوش و تخت جمشيد شناسايي، طبقه بندي و سپس مورد بررسي و تحليل معنايي قرار گرفت. كه پس از تحليل تطبيقي و معناكاوي نقوش مشخص گرديد كه پرستش چند خدايي با مركزيت پرستش اهورامزدا و نفوذ ايدئولوژي مذهبي تمدن بين النهرين و پيش آريايي (عيلامي) در نگاه مذهبي هخامنشيان رواج داشته است كه اين امر با نظريه هنوتئيست بودن هخامنشيان منطبق مي‌باشد.
چكيده لاتين :
Although these patterns may look striking at first sight , but there is a secret meaning in them, and figuring this meaning out can explain why such patterns have been created and used in ancient architecture . This knowledge can link us up with the ancestor’s beliefs and worldview. In this respect Achaemenid - known as the largest Persian Empire - has vast Architectural monuments such as Pasargadae , Susa and Persepolis which are full of meaningfull patterns , since these monuments were built and designed at the command of the kings of that time and their beliefs as society’s highly valuable political and religious models . Hence, different ideas have been presented by researchers regarding the Achaemenid cosmological point of view, i. e. their religion and ideological perspective , none of which was definitively expressed. Therefore, a study on the motifs remained of the Achaemenid civilization can remove the ambiguities in this regard to a large extent. Accordingly , in the present research, the authors seek to answer the following questions: To which theory of Achaemenid religion do the symbolic motifs created on the Achaemenid architecture correspond? Can this theory be regarded more probable than others? Therefore , in this research, which is based on an analytical-comparative method and has been conducted in the form of a library study, eight motifs from three sites, i.e. Pasargadae , Susa and Persepolis, were identified , categorized and then semantically analyzed. After the comparative analysis and concept analysis of the motifs, it was revealed that polytheistic worship with centrality of the worship of Ahura Mazda and the influence of the religious ideology of Mesopotamian and pre - Aryan (Empire Elamite) civilization have been prevalent in the Achaemenid religious view, which is in accordance with this theory that the Achaemenids have been henotheistic
