سياست‌هاي حمايت‌هاي مالي از دانشجويان دكتري و ارتقاي بهره‌وري منابع انساني موسسات علمي و پژوهشي

The Policies of Financial Support from Ph.D Students and The Promotion of Human Resources Productivity and Research Institutes

يكي از مسائل مهم در نظام آموزش عالي اشتغال هم زمان با تحصيل دانشجويان دكتري در خارج از دانشگاه است. در اين خصوص، برنامه هايي در قالب حمايت از فعاليت تمام وقت دانشجويان دكتري با هدف تأمين هزينه هاي معيشتي آنان اجرا مي شود. در اين مقاله، آمار و زمينه ها و مطالعات تطبيقي برنامه هاي حمايتي براي تأمين هزينه هاي معيشتي دانشجويان دكتري بررسي شده است؛ برنامه هايي كه هدف از آن جلوگيري از اشتغال دانشجويان دكتري به كارهاي نامرتبط در خارج از دانشگاه و افزايش حضور و فعاليت هاي پژوهشي تمام وقت آنان در دانشگاه است. اين پژوهش از نظر نوع و كاربرد و شيوۀ گردآوري و تحليل داده ها توصيفي است. مطالعۀ تطبيقي در كشورهاي منتخب انجام شده و تأثير سياست هاي حمايت مالي از دانشجويان دكتري در ارتقاي بهره وري آنان بررسي شده است. همچنين، با بررسي سياست ها و قوانين مصوب در شوراي عالي انقلاب فرهنگي، وزارت عتف (علوم، تحقيقات و فناوري)، وزارت بهداشت و معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري و نحوۀ اجرايي سازي آن ها، تصوير دقيقي از قوانين به دست آمده است. بررسي ها نشان مي دهد كه حمايت هاي مالي از دانشجويان دكتري، از طريق افزايش حضور آنان در مراكز پژوهشي و كاهش اشتغال در كارهاي غيرمرتبط، سبب افزايش بهره وري آن ها در دوران تحصيل مي شود.

In the field of policy making for the higher education system, one of the main issues is the employment of the PhD students in the jobs outside of the university, which in some cases harm the duties and research activities of PhD students and reduce the productivity of them and extend the PhD program period time. The aim of this paper is to study the support systems and policies for providing livelihood costs of the PhD students in order to prevent their employment in unrelated work outside the university and strengthen their attendance and full-time research activity at the university. Relevant policies and laws have been enacted and implemented in this regard in the supreme council of cultural revolution (SCCR), ministry of research and technology (MSRT), Ministry of Health and Medical Education (MOHME) and vice-Presidency for Science and Technology (VPST). In the beginning, a comparative study has been done in the selected countries. In the following, by reviewing resolutions and their implementation approaches, a large picture of laws is presented. In the end, some policies and measures have been proposed for Iran.