تشخيص واژه‌هاي مفرد و مركب از روي دال و ذال

Identifying Singular and Compound Words Based on Letters “D” and “Dh”

در واژه ‌هاي فارسي دري، هميشه حرف دال يا در آغاز واژه است يا پس از صامت و حرف ذال همواره پس از مصوت قرار مي‌گيرد. اين قاعده مخصوص واژه‌ هاي بسيط است؛ اما در واژه‌ هاي مركب حرف آغازينِ بخشِ دوم نمي‌تواند ذال باشد و فقط مي‌تواند دال باشد؛ چراكه مصوت ماقبل جزئي از خودِ تكواژ نيست بلكه متعلق به تكواژ پيشين است. بنابر اين بخش دوم واژه‌هاي مركب تابع همان قاعدۀ واژه‌ هاي بسيط است. بر اساس اين قاعده واژه‌ هاي مفردي همچون باذه و نبيذ داراي حرف ذالند و واژه‌ هاي مركبي همچون پاداش و ستودان داراي حرف دال.

In Dari Persian words, the letter D comes either at the beginning of the word or after a consonant, and the letter Dh always comes after a vowel. This rule is specific to singular words. In compound words, however, the first letter of the second segment cannot be Dh and only a D letter must be used. It is because the preceding vowel is not a part of the morpheme itself, but belongs to the preceding morpheme. Therefore, the second segment of compound words is subject to the same rule that applies to the singular words. According to this rule, singular words such as Badheh and Nabidh have the letter Dh, and compound words such as Padash and Sotudan have the letter D in their structure.