خسارت‌هاي جانبي در نظامهاي حقوقي كامن‌لا، رومي ‌ـ‌ ژرمني و ايران

Incidental Damages in Common Law, Civil Law and Iranian Law

يكي از مهم‌ترين مسائل مطرح در حوزة حقوق قراردادها، نقض تعهد از جانب يكي از طرفين عقد و خسارات ناشي از آن است. از آنجا كه پس از تحقق نقض، طرفي كه در به هم خوردن توافق بي­ تأثير بوده است، معمولاً متحمل خساراتي چون هزينه‌هاي بازگرداندن كالا به محل ارسال آن براي خريدار مي‌شود، قانونگذاران براي حمايت از زيان­ ديده و در راستاي تأثيري كه اين حمايت بر استحكام روابط اقتصادي مي ­گذارد، اقدام به وضع مقررات ناظر بر چنين خساراتي نموده ­اند. مقالة حاضر با اتخاذ رويكرد تطبيقي در حقوق ايالات متحده، فرانسه و ايران، به تبيين ماهيت خسارت‌هاي جانبي، شرايط لازم براي مطالبه و شيوة ارزيابي اين خسارات پرداخته است. نتيجه اين پژوهش با توجه به تقسيم خسارات جانبي به اصلي و فرعي بدين صورت است كه هرچند در حال حاضر تمامي نظام‌هاي حقوقي مختلف از جمله ايران، قائل به امكان جبران خسارات جانبي اصلي، ناشي از نقض قرارداد هستند، ليكن در مسئله امكان جبران خسارات جانبي فرعي، حقوق ايران با بسياري از نظام­هاي حقوقي همچون آمريكا و فرانسه تفاوت رويكرد دارد؛ از اين حيث، در مقاله حاضر، رويكرد فعلي حقوق ايران در اين زمينه مورد نقد قرار گرفته و سعي شده كه بر مبناي اصول و قواعد فقهي، مسئله امكان جبران بسياري از خسارات جانبي فرعي، طبق فقه اماميه، اثبات شود تا بتواند در قانونگذاري آتي ايران مبنا قرار گيرد.

One of the most important cases in the contractual field is breach of the contract by a contracting party and the resultant damages. Regarding the fact that injured party has incurred some post-breach expenditure like the expense of returning the goods, legislators have passed some Acts in order to support the injured party and ensure the economic relationships. This legislative procedure can be seen in the Common law, Civil law and Islamic law systems. The question can be asked in relation to the incidental damages, in relation to these damages nature and the broad of compensation. In conclusion, this article has been comprised in incidental damages, in comparison of legal systems get to the end that in all legal systems, principally has been thought some solution to compensating of incidental damages. Of course with some diversity in the broadness of compensation will be presented in the article text.