كليدواژه :
ارزن , شاخص پايداري غشاء , كارايي كوانتومي فتوسيستم 2 , كاشت ديرهنگام
چكيده فارسي :
به منظور بررسي اثر تنش خشكي، تغذيه شيميايي نيتروژن و تاريخ كاشت بر ويژگي هاي آگروفيزيولوژي ارقام ارزن، آزمايشي به صورت اسپليت- اسپليت پلات در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه صنعتي اصفهان در سال 1394 اجرا شد. كاشت دو رقم ارزن (باستان و پيشاهنگ)، در دو تاريخ كاشت (1 و 15 تيرماه)، تحت دو رژيم آبياري (تخليه 50 و 85 درصد از رطوبت قابل استفاده در خاك) و دو سطح كود نيتروژن (مقدار موجود، 5/112 كيلوگرم نيتروژن خالص از منبع اوره) صورت گرفت. نتايج نشان داد كه تنش خشكي با كاهش محتواي كلروفيل، شاخص سطح برگ، محتواي نسبي آب برگ، شاخص پايداري غشاء، شاخص سبزينگي، كارايي كوانتومي فتوسيستم 2، ارتفاع، طول خوشه و وزن صد دانه منجر به كاهش معنيدار عملكرد دانه و بيولوژيك گرديد. كاربرد كود نيتروژن منجر به افزايش معنيدار عملكرد دانه و بيولوژيك در آبياري نرمال شد ولي تاثير معنيداري بر عملكرد در تنش خشكي نداشت. در آبياري نرمال، عملكرد دانه و بيولوژيك در تاريخ كاشت 1 تير بيشتر از 15 تير بود در حاليكه در شرايط تنش خشكي، تاخير در كاشت منجر به بهبود عملكرد نسبت به تاريخ كاشت 1 تير شد. رقم باستان نشت الكتروليت كمتر و پايداري غشاء بيشتري در تنش خشكي داشت. نتايج اين آزمايش نشان داد تاخير در تاريخ كاشت با تعديل شرايط دمايي مي تواند راهكار مناسبي براي جبران كاهش عملكرد در شرايط تنش خشكي باشد. همچنين در شرايط تنش، كاربرد نيتروژن بايد در سطوح بيشتري اعمال شود تا مقدار بهينه آن مشخص شود.
چكيده لاتين :
In order to investigate the effect of drought stress, nitrogen chemical nutrition and sowing date on agrophysiological characteristics of millet cultivars, a split-split plot experiment was conducted in a randomized complete block design with three replications at the Research Farm of Isfahan University of Technology, in 2015. Two millet cultivars (Bastan and Pishahang) were planted in two sowing date (June 22 and July 6) under two irrigation regimes (55% and 85% depletion levels of the available soil water) and two nitrogen fertilizer levels (available amount and 112.5 kg ha-1, nitrogen from Urea fertilizer, N= 45%). The results showed that drought stress caused a significant reduction in grain and biological yield by decreasing chlorophyll content, leaf area index, relative water content, membrane stability index, spade, quantum efficiency of photosystem II, height, panicle length and 100-seed weight. Nitrogen application resulted in a significant increase in grain and biological yield in normal irrigation, but did not have a significant effect on yield in drought stress. In normal irrigation, grain and biologic yield were more at June 22 than July 6, while in drought stress condition, delay in sowing date resulted in improved yield compared to June 22. Bastan had lower electrolyte leakage and more membrane stability in drought stress. The results showed that delay in sowing date by modulating the temperature conditions could be a suitable solution for yield loss compensating under drought stress conditions, also under stress conditions, nitrogen application should be applied at a higher level to determine optimum amount of nitrogen application.
