تحليل محتواي دروس منتخب كتاب‌هاي زبان انگليسي دورۀ متوسطه اول مدارس ايران (Prospects) با استفاده از فرايندهاي چهارگانه‌ي مدل يادگيري زايشي

A content analysis of selected chapters of the English textbooks for Iranian junior high schools (prospects) based on the four main processes of generative model of learning according to views of English language experts and teachers

هدف تحقيق حاضر، تحليل محتواي كتاب‌هاي زبان انگليسي مقطع متوسطه اول­ مدارس ايران با عنوان Prospectبر اساس فرايندهاي چهارگانۀ نظريۀ يادگيري زايشي (يادگيري، زايش، خلق­ معنا، انگيزش) است. بدين منظور، بر اساس اين چهار فرايند اصلي چك­­ليستي تهيه گرديد. چهار متخصص آموزش زبان و 21 معلم زبان به ارزيابي 9 درس منتخب سه كتاب بر اساس اين چك­ليست پرداختند. روايي محتوايي اين چك‌ليست بر اساس نظر 2 متخصص آموزش زبان مورد تأييد قرار گرفت و پايايي دروني و بيروني رتبه­دهندگان براي اين چك‌ليست معنادار بود. سپس ميانگين­هاي به دست آمده با استفاده از روش ارزيابي دروني (internal evaluation) مورد بررسي قرار گرفت. نتايج ارزيابي دروني نشان مي­دهد كه كتاب‌هاي Prospect از نظر فرايند زايشي موفق، از نظر فرايند خلق معنا متوسط و از نظر فرايندهاي يادگيري و انگيزش ضعيف ارزيابي شده­اند. همچنين، اين كتاب‌ها از نظر توانايي تعميم مطالب به محيط‌هاي غيرآموزشي كه از اهداف روش تعاملي آموزش زبان بوده و از مؤلفه‌هاي مهم فرايند يادگيري است نيز ميانگين پاييني كسب كردند. از نظر معيارهاي انگيزشي، پرورش مهارت‌هاي تفكر، برانگيختن آگاهي و توجه نيز ميانگين‌هاي پاييني به دست آمد. در انتها، پيشنهاد‌هايي به‌منظور بهبود كتاب ازجمله توجه به تعميم يادگيري به محيط‌هاي بيرون كلاس، پرورش تفكر و انگيزش آگاهي در متن‌هاي انتخابي، تمرين‌ها و تكاليف ارائه شده‌اند.

The present study is an attempt to analyze the content of Prospect textbooks taught at the Iranian junior high schools according to the generative learning framework. Based on the four main processes of generative theory (motivation, learning, meaning making, generation), a checklist was developed. Four experts in TEFL and 21 English teachers were asked to analyze 9 selected lessons from the books. The content validity of the checklist was confirmed by the 4 experts and the intra- and inter-rater reliability indices showed a significant reliability level. Then, interval evaluation was used for the analysis of the obtained means. The results showed that the textbooks were evaluated as successful according to the generation criterion, moderate regarding meaning making criterion and weak in terms of learning and motivation criteria. Furthermore, the books were evaluated as weak regarding their generalizability power to non-learning contexts (which is an important aspect of communicative approaches) as well as motivation, developing thinking skills and raising awareness and attention criteria. Some suggestions are made for the improvement of generalizability of learning to out-of-class contexts, thinking skills and motivation in texts, exercises and tasks.