حفاظت پيشگيرانه در كنترل اثرات تخريبي فضولات پرندگان بر بناهاي سنگي

Preventive Conservation on Control of Destructive Role of Bird’s Droppings on stone architecture

فضولات پرندگان در واژه شناسي تخصصي سنگ در زيرمجموعه‌هاي آسيب رسوب تقسيم‌بندي شده و به معني تجمع و انباشتگي مواد خارجي روي آثار سنگي است كه نقش قابل‌توجهي در تخريب بناها و يادمان ‌هاي سنگي دارد. پرندگان نه ‌تنها به ‌واسطه لانه كردن و صداهاي شان باعث آزار مي‌ شوند، بلكه به سبب انتقال بيماري‌ هاي متنوع به انسان، به‌ خصوص زماني كه فضولات شان خشك شده و ذرات آن‌ها در هوا پراكنده مي‌ شود، در مطالعات بهداشت محيطي و حفاظت و مرمت مورد توجه قرار گرفته ‌اند. در همين راستا آشيانه آن‌ها نيز محلي براي تجمع انگل هاي برونزي است كه براي انسان در مواردي خطرناك گزارش ‌شده‌‌اند. تحقيقات اخير درباره اثرات تخريبي فضولات كبوتران نشان داده است كه محتواي اسيدي و نمك‌ هاي محلول در آن‌ها حدود 4% است كه برهم‌كنش آن با سنگ ‌هاي متخلخل به‌ خصوص سنگ ‌آهك به تخريب شيميايي، انحلال كاني ‌ها، و به‌جاگذاري نمك ‌هاي محلول در آن‌ها منجر مي‌ شود. در اين تحقيق نقش تخريبي فضولات پرندگان و آثار نمكي باقي‌مانده از آن‌ها در بناهاي داراي مصالح سنگي مورد بررسي قرار گرفته است. امروزه روش‌هاي دور كردن و پراندن پرندگان به دليل آنكه آن‌ها جزيي از محيط ‌زيست طبيعي يادمان‌ هاي تاريخي محسوب مي ‌شوند و در برخي بناها به بخشي لاينفك از جذبه‌ هاي آن‌ها تبديل ‌شده‌‌اند از اهميت زيادي برخوردار است. ازاين‌رو كنترل و جلوگيري از صدمات آن‌ها در عين ‌آنكه حيات طبيعي شان در محيط ادامه دارد مي‌ تواند باعث جلوگيري از تخريب آثار سنگي و همچنين انتقال بيماري‌ ها به انسان از طريق حفاظت پيشگيرانه شود. ازاين‌رو در اين مقاله با اشاره به راهكارهاي داخلي و بين‌المللي در پراندن پرندگان از محيط‌ هاي موردنظر، شرح چند روش اصلي آن همچون سيم ‌هاي ضد نشستن، خارك ‌هاي ضد نشستن، استفاده از امواج التراسونيك مورد بررسي قرار گرفته است.

Bird dropping in terminology of stone deterioration pattern is a sub branch of deposit decay, means accumulation of exogenic materials, on stone surface, dropping has a main role in deterioration of buildings and stone monuments. Birds not only to build the nests and noisy cause to bother, but also due to transfer of variety disease into human, especially when it drops any place and then this deposit dried and them particles distribution in the space. This problem is important for the investigation of environmental health and conservation aspects. Nevertheless their nests are suitable place for ectoparasite that is hazardous for humans healthy. Recent researches about the effect of biodeterioration of birds dropping showed that the rate of acid content and soluble salts of dropping is about 4% and with this interaction specialty by porous limestone rock due to damage chemicals, dissolved minerals, salts dissolved and etc. in this review article, we investigate the damage role of birds dropping on stone surfaces and considering Bird control method to eliminate or deter pest birds from landing, roosting and nesting.