بررسي انتقادي "دادرسي منصفانه" در اسناد بين المللي

Critical Review of "Fair Trial" in International Documents

مفهوم انصاف در حقوق كيفري مدرن با تاثير از انديشه "متهم محوري" است. با اندكي مسامحه قسمت اعظم اصول و قواعد حاكم بر حقوق جزاي ماهوي و آيين دادرسي با هدف تضمين حداكثري حقوق متهم تنظيم و ترسيم گرديده است. اين رويكرد "بزه ديده" را در وضعيت بغرنجي قرارداده است. هم بايد ستم بر آمده از ظلم"متهم" را تحمل كند و هم با بي تفاوتي دستگاه عدالت كيفري نسبت به خود بسازد. اعلاميه جهاني حقوق بشر و بطور ويژه ميثاق بين ­المللي حقوق مدني و سياسي مصوب 1966 ميلادي مظهر چنين انديشه­ اي است. در حقوق كيفري "پست مدرن" ضمن انتقاد از اين وضعيت، از طريق رويكرد "عدالت ترميمي"، در صدد است توازن بين شاكي و متهم در فرايند حقوق كيفري را تضمين نمايد. در انديشه اسلامي مطابقت دادرسي با فرامين خداوند، شاخص منصفانه بودن دادرسي است و در انديشه اروپايي، قضاوت مردم معيار منصفانه بودن دادرسي محسوب است .

The concept of fairness in modern criminal law has influenced by the defendant-oriented philosophy. The major part of the rules on the substantive criminal law andprocedure has been arranged to guarantee the rights of the defendant. This approach creates a complicated situation for the victim: He shouldtolerate the cruel as well as the criminal system considering him insignificant. The Universal Declaration ofHuman Rights, and in particular the International Covenant on Civil and Political Rights (1966),embodies such an idea. In so-called postmodern criminal law, this situation is undesirable, and the restorative justice approach, that guarantees the victim’s rights, tries to establish a balance between the plaintiff and defendant in the criminal justice process. In Islamic theology, correspondence of the hearing with God’s commands is the criteria of fairness while in Europe common’s judgment serves as the criteria of the fairness of the trial.