سازگاري با پيامدهاي بحران ريزگردها در بين نخل داران شهرستان اهواز: كاربرد تحليل مسير

Resilience to Impacts of the Dust Crisis among Ahwaz County Date Palm Orchardists: An Application of Path Analysis

بحران­هاي اقليمي اثرات مخربي بر عملكرد محصولات كشاورزي در سال­هاي اخير تحميل نموده­ اند. استان خوزستان در سال­هاي اخير بيشترين آمار خسارت ناشي از طوفان­هاي گرد و غبار را در بخش كشاورزي بالاخص نخيلات به خود اختصاص داده است. هدف از اين مطالعه واكاوي تبيين كننده­هاي رفتار سازگاري نخل­داران با بحران ريزگردها مي ­باشد. جامعه آماري پيمايش حاضر مشتمل 157 نفر از نخل ­داران شهرستان اهواز ميباشد. ابزار گردآوري داده­ها پرسشنامه ­اي ساختارمند بود كه روايي آن توسط پانل متخصصان تأييد شد. براي محاسبه اعتبار ابزار سنجش، مطالعه­اي راهنما خارج از حوزه مطالعه ترتيب داده شد (آلفاي كرونباخ 0/59 تا 0/84). يافته­ هاي پژوهش نشان داد مهم­ترين اقدامات سازگاري با بحران ريزگردها در بين نخلداران شستشوي خرما، استفاده از تورهاي حفاظتي، بهره ­گيري از فرايند سم ­پاشي، كشت ساير محصولات زراعي در بين درختان نخل و جستجوي ساير منابع درآمدزا بوده است. يافته­ هاي حاصل آزمون تحليل مسير نشان داد كه ارزيابي ادراك سازگاري نخل­داران با ضريب بتاي 0/43 و انگيزه فرامادي با ضريب بتاي 0/21 اثر مثبت، مستقيم و معنا­داري بر رفتار سازگاري نخل­ داران دارد. همچنين گفتمان اجتماعي اثر غير مستقيم، مثبت و معناداري بر رفتار سازگاري نخل­ داران دارد.

As extreme weather events, dust storms are a recurrent feature of the climate that has contributed to severe damage to farmers. The date palm growing sector in Khuzestan province is one of the dust- prone areas that had been severely affected during recent dust storms in the region. This study aims at investigating the factors contributing to date palm orchardists’ resilience to coping with dust stress. The population for this study comprised 157 date palm orchardists residing in Ahwaz County. This study is based on primary sources of data collected from 100 orchardists, following a structured questionnaire survey design. The questionnaire’s validity was confirmed by a panel of experts. The reliability of different scales was measured by the Alpha Cronbach coefficient which ranged between 0.59-0.84. Results revealed that washing dates, using protecting nets, spraying toxins, cultivating other crops between the palm trees and searching for other sources of income were all known as resilience behaviours among orchardists. Path analysis results showed that date palm growers’ perception of resilience (β=0.43) and social motives (β=0.21) contributed positively and significantly to the date orchardists’ resilience behaviour. There was also a significant positive indirect impact between social dialogue and the resilience of date orchardists towards dusty conditions.