روشهاي ساماندهي وبهسازي بافت قديم شهري نجف آباد با استفاده از مدل ويكور

Organizing and improving old urban texture (A case study of Zone 1, Najafabad)

در دهه‌هاي اخير به دليل رشد شتابان شهرنشيني وعدم ارائه طرح و برنامه مناسب در سطح محله‌‌هاي شهري كيفيت محيط محلات تنزل يافته و موجب ايجاد مشكلاتي همچون فرسودگي كالبد، كم رنگ شدن حس تعلق به محله، نابرابري در توزيع و پراكندگي خدمات و همچنين عدم مشاركت مردمي شده است، به همين دليل نظريات متعددي در خصوص بهبود كيفيت محلات شهري و جلب مشاركت مردمي توسط كارشناسان و متخصصان اين رشته ارائه شده، كه اين پژوهش با توجه به رويكرد محله محوري علاوه بر تحليل كيفيت اجتماعي اقتصادي ساكنين مقيم بافت قديم به تحليل وضعيت بافت قديم شهري و اولويت بهسازي و نوسازي با توجه به فرسودگي بافت پرداخته شده است. روش تحقيق در اين پژوهش از نوع تحليلي– توصيفي بوده و گردآوري اطلاعات به صورت ميداني و كتابخانه‌اي انجام گرفته است، براي آشنايي با مشكلات موجود در محله و چگونگي كيفيت محيط و زندگي اجتماعي ساكنين، پس از شناخت و معرفي معيارها و زير معيارهاي مربوط به آن پرسشنامه‌اي با حجم نمونه‌اي 380 عدد تنظيم و مورد بررسي قرار گرفته كه تجزيه و تحليل داده‌هاي حاصل از پرسشنامه با استفاده از نرم افزار spss و روش‌هاي آماري همچون آزمون اسپيرمن انجام شد. نتايج حاصل از اين پژوهش حاكي از آن است كه از ديد ساكنان منطقه يك نجف‌آباد، محله‌ها و منطقه نياز به بهسازي و نوسازي با مشاركت مردمي دارد. همچنين در بين زير معيارهاي مورد بررسي تسهيل مداخله در بافت به دليل وجود درصد بالاي ساختمان هاي 1 و2 طبقه(0.364)، پاكيزگي منطقه و بافت و همكاري بالاي مردم و شهرداري در زمينه جمع آوري زباله(0.352)، پايين بودن اجاره بها(0.312) از مهمترين نقاط قوت و ايجاد وتقويت شبكه دسترسي و اصلاح معابر قديمي بافت (0.288)، ايجاد و توسعه صنعت گردشگري(0.276)، وجود محور ارتباطي با ديگر شهرها و امكان توسعه و پيشرفت بافت در اين منطقه(0.272) از مهمترين فرصتها به شمار مي آيد. در نهايت با استفاده از تحليل راهبردي سوآت راهبردهايي در جهت ارتقاء كيفيت محيط پيشنهاد شده است و در ادامه با استفاده از روش وايكور به دو سوال اصلي در پژوهش پاسخ داده شده است.

During the last decades, as the result of ever-increasing urbanization and lack of appropriate planning across the urban neighborhoods, the environment quality of neighborhoods has been decreased and some problems such as worn-out texture, decreased the sense of attachment toward the neighborhood, inequity of service distribution as well as lack of public cooperation occurred. For this reason, various ideas concerning improving the quality of urban neighborhoods and attracting public cooperation have been suggested by the experts and masters in this field. This research analyzes social-economic quality of dwellers in old texture by considering neighborhood-centered approach as well as the situation of urban old texture and the priority of renewal and reconstruction by considering worn-out texture. The research method was analytical-descriptive and data collection was of the field and library type. In order to be familiar with the existing problems in neighborhood, quality of the environment and social life of dwellers, a questionnaire having the sample size of 380 was set and studied after recognizing and addressing criteria and its relevant sub-criteria. For analyzing the data resulted from questionnaire, SPSS software and statistical methods such as Spearman test were applied. From the view of residents of Najaf Abad, zone I, the results of this research indicate that the neighborhoods and zone need to be renewed and reconstructed by public cooperation. Moreover, among the studied sub-criteria, facilitating the intervention in textures due to the high percent of 1 & 2 - story buildings (0.364), clearness of zone and texture and high cooperation of municipalities and people in the field of gathering the wastes (0.352), and low fees of rents (0.312) are the most important strength points and developing and reinforcing the access network and correcting old passages of texture (0.288), developing and improving tourism industry (0.276), the presence of communication roads with the other cities and the possibility of developing and improving texture in this zone (0.272) are the most opportunities. Finally, some strategies were suggested for promoting the quality of environment using SWOT strategic analysis and two main questions answered at the end of thesis using VIKOR method.