تجلي مؤلفه‌هاي اخلاقي در معماري خانه‌هاي سنتي اقليم گرم و خشك ايران

زمينه: توجه به جايگاه انسان، حس احترام به بشر و رعايت رفتار اخلاقي نسبت به او را برمي‌انگيزد. توجه به حقوق انسان بر مبناي توصيه‌هاي اخلاقي كه برگرفته شده از آموزه‌هاي اسلامي هستند از عوامل بسيار مهم در روند شكل‌گيري معماري ايران است و همواره در ماهّيت ابنيۀ سنتي و روند شكل‌گيري آنها مؤثر بوده است. پرسشي كه در اين تحقيق مطرح مي‌شود عبارت است از: نحوه تجلي توصيه‌هاي اخلاقي متأثر از آموزه‌هاي اسلامي در معماري خانه‌هاي سنتي چگونه است؟ به منظور پاسخ‌گويي به اين پرسش، خانه‌هاي سنتي از آثار معماري سنتي اقليم گرم و خشك به منزلۀ نمونۀ پژوهشي انتخاب شده است. در اين مقاله توصيه‌هاي اخلاقي به مثابه متغير مستقلي است كه بر ساختار كالبدي خانه به عنوان متغير وابسته، مؤثر واقع مي‌شود. براي پي بردن به رابطه ميان اين دو متغير، روش تحقيق از نوع تاريخي-تفسيري انتخاب شده است. نتيجه‌گيري: نتايج پژوهش نشان مي‌دهد كه توصيه‌هاي اخلاقي در معماري خانه‌هاي سنتي از آن توجه بوده است. و تأثيرات آن در قالب رعايت محرميت، عدم اشراف، اهميت مهمان‌نوازي، حسن همجواري، حقوق همسايگي، پرهيز از اسراف و رعايت قناعت تجلي يافته است.