بررسي تأثير پارامترهاي خاك بر ضرايب جذب فسفر در خاك‏هاي سنگين مناطق مختلف دشت قزوين

دشت قزوين به لحاظ كشت انواع محصولات كشاورزي يكي از مهم‏ترين دشت‏هاي ايران به شمار مي‏آيد. با توجه به اينكه هر ساله در اين منطقه مقادير بالايي از كودهاي فسفاتي به منظور افزايش توليد محصول استفاده مي‏گردد، بررسي چگونگي رفتار فسفر در خاك‏هاي اين منطقه از اهميت ويژه‏اي برخوردار است. بدين منظور در اين مطالعه با استفاده از آزمايش‏هاي رآكتوري به بررسي جذب تعادلي و سينتيك فسفر در خاك مناطق مختلف دشت قزوين پرداخته شد. به اين ترتيب كه نمونه‏هاي خاك در بازه‏هاي زماني مختلف در تماس با غلظت‏هاي مختلف فسفر محلول در دستگاه شيكر قرار داده شده و مقادير نهايي فسفر محلول و جذب شده به نمونه‏هاي خاك تعيين گرديد. مطابق با نتايج اين مطالعه، ايزوترم لانگمير با ضريب تعيين بين 0.87 تا 0.99 مناسب‏ترين معادله در پيش‎بيني جذب تعادلي فسفر در خاك‏هاي چهار منطقه زعفران، كوچار، مهدي ‏آباد و كمال ‏آباد بوده و معادله كو و لوتس با ضريب تعيين 0.974 بالاترين دقت را در برآورد جذب سينتيك فسفر در نمونه خاك منطقه مهدي ‏آباد داشته است. همچنين ضرايب همبستگي رگرسيون خطي بين تعدادي از خصوصيات فيزيكي و شيميايي خاك و ضرايب جذب معادله لانگمير با استفاده از نرم‏افزار Minitab تعيين شده و مشخص گرديد كه درصد ماده آلي، كلسيم محلول و رس با ضرايب همبستگي 0.97-، 0.92 -و 0.61 از اثرگذارترين پارامترهاي خاك در ميزان حداكثر ظرفيت جذب فسفر در خاك بوده‏اند. براساس مشاهدات، حداكثر ظرفيت جذب براي خاك‏هاي مورد مطالعه 307 تا 491 ميلي‏گرم فسفر در كيلوگرم خاك بوده است.