ارزيابي كارايي سامانه GLDAS در برآورد تابش سطح روزانه در ايران

تابش سطح زمين (SSR) به عنوان بزرگترين منبع انرژي در سطح زمين، از پارامتر هاي مهم در مطالعات هواشناسي به شمار مي‌رود. با توجه به محدوديت هاي اندازه‌گيري هاي زميني تابش SSR و اهميت آن در مطالعات كشاورزي، استفاده از روش هاي كم‌هزينه و قابل اعتماد در برآورد تابش در ايران ضرورت دارد. در بيشتر پژوهش‌هاي انجام شده در‌‌ ايران روش‌هاي تجربي برآورد تابش SSR مورد بررسي قرار گرفتند كه با وجود سادگي، به دليل در نظر گرفتن تنها تعداد محدودي پارامترهاي هواشناسي، گوياي دقيقي از تغييرات آن در مقياس مكاني وسيع با اقليم‌هاي گوناگون نيستند. هدف از اين پژوهش، ارزيابي تابش SSR استخراج شده از سامانه GLDAS با استفاده از اندازه‌گيري‌هاي زميني در ايران در مقياس روزانه مي‌باشد. بدين منظور تابش SSR برآورد شده توسط سامانه GLDAS و تابش اندازه گيري شده در 24 ايستگاه تابش‌سنجي براي دوره (20152012) با يكديگر مقايسه شدند. نتايج تحقيق نشان داد كه با ضريب كارايي بالاي 88/0، توافق مناسبي بين عملكرد مدل و تابش سطح زمين اندازه‌گيري شده روزانه در ايران وجود دارد. همچنين نشان داده شد كه سامانه GLDAS در شرايط آسمان صاف (ماه‌هاي گرم سال) نسبت به شرايط ابرناكي (ماه‌هاي سرد سال)، توانايي بيشتري در برآورد تابش SSR دارد. ارزيابي كارايي مدل در برآورد تابش روزانه سطح زمين در منطقه مورد مطالعه نيز حاكي از اين است كه سامانه GLDAS در 71 درصد ايستگاه هاي مورد بررسي تمايل به كم برآوردگري دارد. همچنين اين مدل در ايستگاه هاي واقع در اقليم خشك در مقايسه با مناطق نيمه خشك و ساحلي، برآورد بهتري از تابش سطح زمين در منطقه مورد مطالعه ارائه داد.