مفهوم و مبناي نظريه عمومي ارش در قراردادها با تأكيد بر تحليل اقتصادي آن با مطالعه تطبيقي

ضمانت اجراهاي حقوقي يكي از مباحث مهم حقوق قراردادها به شمار مي‌آيند. در تبيين اين ضمانت اجراهاي قراردادي، تحليل اقتصادي نقش تعيين‌كننده‌اي مي‌تواند داشته باشد. يكي از اين ضمانت اجراها كه در فقه اماميه به صورت فرع مطرح شده است، نهاد «ارش» مي‌باشد. به نظر مي‌رسد كه ارش قابليت طرح به عنوان يك نظريه عمومي را دارد. در اين مقال كوشيده‌ايم در كنار اثبات نظريه عمومي ارش، آن را تحليل اقتصادي نماييم. همچنين به صورت تطبيقي با مبحث مشابه ـ با كمي تسامح‌ـ تحت عنوان تقدم اجراي عين تعهد يا مطالبه خسارت در حقوق آمريكا نيز مقايسه و تحليل صورت گرفته است. روش تحقيق نيز كتابخانه‌اي بوده و به منابع داخلي و خارجي موجود با تأكيد بر منابع فقهي مراجعه شده است. بر اساس نتايج حاصل از اين تحقيق، نظريه عمومي ارش را مي‌توان بر اساس نظريات اقتصادي كلاسيك و مدرن منقح كرد. در واقع مي‌توان گفت كه نظريه عمومي ارش مي‌تواند تلفيقي از نظريه اخلاقي كارايي پارتو و تقدم جبران خسارت بر انجام عين تعهد (به عنوان نظريه‌اي تقريباً اخلاقي) و نظريه عيني بودن كه در مقام امحاي اخلاق در عرصه قراردادي است، باشد.