تحليل فقهي حقوقي برخي اسباب معافيت از مسئوليت مدني در قرآن

بر مبناي محترم بودن شئونات اشخاص، هر نوع تعرض به تماميت جسماني، حيثيت معنوي و اموال و اعراض اشخاص ممنوع است و اصولاً هر نوع زياني، اعم از مادي و معنوي، در قلمرو اموال و اشخاص، با حكم وضعي ضمان مواجه است. هيچ كس حق اضرار به غير ندارد و در صورت ايراد ضرر، موظف به جبران ضرر است. در عين حال، مواردي وجود دارند كه در صورت تحقق، مسئوليت مدني فاعل زيان برطرف، و او از جبران زيان معاف مي‌شود كه ممكن است ذيل علل موجهه فعل زيانبار يا اسباب معافيت از مسئوليت مدني قرار گيرد. عناوين متعددي در قرآن وجود دارند كه بر معافيت از مسئوليت دلالت دارند. دفاع مشروع، اعمال حق، اثبات حق و تظلم‌خواهي، احسان، اعمال مجازات از اين جمله است.