بازتاب رهبري خدمتگزار در سازمان هاي مردم‌نهاد: نقش تعديل گر اخلاق كار اسلامي

Reflection of Servant Leadership in NGOs: Moderating role of Islamic Work Ethics

سبك رهبري در شكل‌گيري، رشد و بقاي سازمان‌ها و موسسات مردم‌نهاد با توجه به اتكاي آن‌ها به فعاليت-هاي داوطلبانه نقش حياتي دارد. طبق پژوهش‌هاي پيشين، سبك رهبري اغلب اين نوع موسسات، سبك رهبري خدمتگزار است. پژوهش حاضر به منظور بررسي پيامدهاي بهره‌گيري از اين سبك رهبري با هدف بازتاب تأثير رهبري خدمتگزار در موسسات مردم‌نهاد انجام شده است. در اين ميان نقش اخلاق كار اسلامي به عنوان متغير تعديلگر اين تأثيرگذاري نيز آزمون شده است. روش انجام پژوهش حاضر توصيفي همبستگي است. از بين جامعه آماري پژوهش كه كاركنان موسسه خيره محك به تعداد 2200 نفر بودند، 327 نفر نمونه به روش نمونه‌گيري طبقه‌اي تصادفي انتخاب شدند. ابزار گردآوري داده‌ها، پرسشنامه استاندارد بود و داده‌ها با استفاده از روش مدل‌سازي معادلات ساختاري و نرم‌افزارهاي SPSS وSmart PLS تحليل شد. نتايج پژوهش حاكي از آن است كه رهبري خدمتگزار رابطه مثبت و معناداري با متغيرهاي سطح فردي (تاب آوري و عجين شدن با شغل)، تيمي (تبادل تيمي)، سازماني (هويت سازماني و افتخار سازماني) و خانوادگي (غني‌شدن خانواده توسط كار) دارد. اما نقش تعديلگر اخلاق كار اسلامي در رابطه بين رهبري خدمتگزار با پيامدهاي مذكور تأييد نشد. به موسسات و سازمان‌هاي غيردولتي و مردم نهاد پيشنهاد مي‌شود كه مديران خود را به استفاده از سبك رهبري خدمتگزار تشويق نموده و بستر آموزش و تجربه ويژگي‌هاي نوع دوستي داوطلبانه، التيام احساسي، معرفت و نقش متقاعد‌كنندگي براي مديران و سرپرستان خود فراهم نمايند تا از پيامدهاي فردي، تيمي، سازماني و خانوادگي آن بهره‌مند گردند.

Given the nature of non-governmental organizations and their reliance on volunteering, the leadership style plays a vital role in the formation, growth and survival of this type of organizations. The previous researches on this subject, reveal that the dominant leadership style of these types of organizations is servant leadership. This study is aimed at investigating what are reflections of using this type of leadership style in NGOs. In this study we also test the moderating role of Islamic work ethics. This study was conducted in Mahak institution which is a known Iranian NGO with 2200 employees. We selected 327 employees by stratified random sampling and distributed a standard questionnaire to collect data. For analysis of collected data, we used structural equation modeling, SPSS and smart PLS software. The results indicate that servant leadership has a significant positive relationship with four levels variables; individual (resilience and job involvement), team (team member interaction), organization (organizational identification and pride) and family (work family enrichment). Furthermore, we didn’t find a positive relationship between Islamic work ethics (as a moderating variable) and servant leadership. Based on the research findings, the authors may suggest that NGOs board of trustees develop managers who tend practicing servant leadership style and provide them a platform for learning the characteristics of voluntary altruism, emotional healing, knowledge and a convincing role to take advantage of its individual, team, organizational, and family implications.