كاربرد مدل‌سازي عامل‌مبنا در شبيه‌سازي تخليه اضطراري فضاهاي بسته با ارائه مطالعه موردي

مديريت و برنامه ريزي تخليه اضطراري بخشي پيچيده است كه هدف آن بهبود ايمني عبور و مرور جمعيت و كاهش زمان تخليه با ارزيابي عملكرد فضاهاي فرار در ساختمان ها، طراحي تسهيلات و بهينه سازي طرح معماري و عمليات نجات است. انسان و رفتارهاي اجتماعي او هنگام وقوع يك بحران جزو پديده هاي پيچيده بشري است و معمولاً در مكان هاي داراي ازدحام جمعيت امكان وقوع بحران هايي مانند زلزله، آتش و غيره وجود دارد كه در صورت عملكرد نامناسب فضاها، تخليه جمعيت با مشكل مواجه شده و در مواردي منجر به مصدوم شدن و يا فوت افراد نيز خواهد شد. براي اين موارد خاص وجود يك طرح مديريت تخليه اضطراري قوي براي خروج ايمن ساكنان از ساختمان ضروري مي باشد. بررسي نحوه رفتار انسان هنگام وقوع بحران (زلزله) مي تواند موجب ارزيابي دقيق تر خسارات و تلفات وارده در ساختمان شود. در اين مقاله با معرفي تكنيك مدل سازي عامل مبنا براي شبيه سازي تخليه اضطراري و ارائه يك مطالعه موردي (كلاس درس) در شرايط وقوع زلزله، نتايج حاصل مورد تجزيه وتحليل قرار گرفته است. مقايسه استفاده از دو مدل عامل مبنا و اتوماتاي سلولي در اين پژوهش نشان مي دهد عليرغم تفاوت در مبناي تئوري مدل تخليه در دو حالت، نتايج الگوي تخليه بسيار نزديك به هم است. همچنين مدل هاي عامل مبنا توانايي بيشتري در بخش شبيه سازي رفتار دارند و به همين دليل امروزه در شبيه سازي هاي ريزنگر كاربرد بيشتري دارند. در اين راستا استفاده از علم شبيه سازي براي برآورد زمان تخليه ساكنان ساختمان هاي عمومي و مجتمع ها و پيش بيني سناريوهاي مختلف بسيار كارآمد است و مي تواند وضعيتي كه در هنگام وقوع بحران در ساختمان رخ مي دهد را به روشني براي طراحان آن نشان دهد. بنابراين مدل سازي دقيق تر فرآيند تخليه ساكنين مي تواند طراحان را در بهبود عملكرد فضاها و در نتيجه كاهش تلفات هنگام تخليه كمك كند.