ارزيابي عملكرد و اجزاي عملكرد دانه ژنوتيپ‌هاي باقلا (Vicia faba L.) با استفاده از روش‌هاي آماري چندمتغيره

آزمايش حاضر به‌منظور بررسي روابط بين عملكرد و اجزاي عملكرد 26ژنوتيپ باقلا در استان لرستان به‌صورت طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال زراعي94-1393 انجام شد. نتايج برآورد ضرايب همبستگي نشان داد كه عملكرد دانه با صفات تعداد روز تا جوانه‌زني، تعداد روز تا گلدهي، ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته، تعداد گره در بوته، وزن100دانه، طول غلاف، عملكرد بيولوژيك و شاخص برداشت همبستگي مثبت داشت. بر اساس نتايج تجزيه رگرسيون، صفات ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته، تعداد شاخه در بوته، تعداد گره در شاخه، تعداد دانه در غلاف، وزن100دانه و طول غلاف مي‌توانند به‌‌عنوان متغيرهاي پيشگويي‌‌كننده‌ براي عملكرد دانه وارد مدل شوند. تجزيه عليت نشان داد كه ارتفاع بوته(0.51)، تعداد غلاف در بوته(0.51)، تعداد گره در شاخه(0.11)، تعداد دانه در غلاف(0.20)، وزن100دانه(0.34) و طول غلاف(0.41) اثرات مستقيم مثبت بر عملكرد دانه دارد. در مجموع بايستي به صفاتي مانند ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته، تعداد گره در شاخه و طول غلاف براي افزايش عملكرد دانه توجه شود و اين صفات مي‌توانند به‌عنوان شاخص‌هاي انتخاب در برنامه‌هاي اصلاح باقلا استفاده شوند. تجزيه به مؤلفه‌هاي اصلي شش مؤلفه را معرفي كرد كه حدود80درصد از تغييرات را توجيه مي‌نمود. توزيع ژنوتيپ‌ها در فضاي نمودار دوبعدي (باي‌پلات)، وجود تنوع ژنتيكي بالاي بين ژنوتيپ‌ها را از نظر صفات مورد مطالعه نشان داد. در مجموع، مي‌توان اظهار داشت كه ژنوتيپ‌هاي با عملكرد بالا شامل 9 و 22 مي‌توانند براي بهبود عملكرد دانه باقلا استفاده شوند و سبب افزايش توليد اين محصول شوند.