مطالعه تغييرات بيان ژن CAT و فعاليت آنزيم كاتالاز در ارقام عدس (Lens culinaris Medik) تحت تنش خشكي

گياه عدس از جمله حبوبات باارزشي محسوب مي‌شود كه منبع مناسبي جهت تأمين پروتئين و اسيدهاي آمينه مي‌باشد. با توجه به بحران كم‌آبي و تأثير آن به‌عنوان يك عامل محدودكننده در توليد محصولات زراعي از جمله عدس، شناسايي ارقام متحمل با بازده عملكرد مناسب ضروري به‌نظر مي‌رسد. در شرايط تنش خشكي، سيستم علامت‌دهنده موجب القاي ژن‌هاي مشخصي در مقابل اثرات زيان‌آور و تنش‌هاي محيطي مي‌شود. كاتالاز از سري آنزيم‌هاي احياكننده است كه از سلول در برابر اثرات سمي پراكسيد هيدروژن حمايت مي‌كند. از اين‌رو تحقيق حاضر با هدف بررسي اثر تنش خشكي بر تغييرات فعاليت آنزيم كاتالاز و الگوي بيان ژن CAT در سه رقم عدس (كيميا، گچساران و L7)، در دو مرحله‌ رويشي و زايشي به‌صورت گلداني با سه تكرار در قالب طرح كاملاً تصادفي انجام شد. سطوح تنش خشكي شامل تيمار شاهد (بدون اعمال تنش خشكي)، تنش در مرحلة رويشي و تنش در مرحلة زايشي بود. تأثير تنش خشكي بر فعاليت آنزيم كاتالاز در هر دو مرحلة رويشي و زايشي معني‌دار بود. در هر دو مرحله رشد، فعاليت آنزيم كاتالاز در رقمL7 بيشتر از ساير ارقام بود. بررسي الگوي بيان ژنCAT به روشReal time PCR انجام شد. تجزيه و تحليل داده‌ها نشان داد كه شرايط تنش منجر به افزايش بيان ژن مورد مطالعه شد؛ با اين‌حال، افزايش بيان در ارقام مختلف متفاوت بود. بيان ژنCAT تحت اثر تنش خشكي در رقمL7 در هر دو مرحله رشد رويشي و زايشي نسبت به دو رقم ديگر افزايش بيشتري نشان داد.