تأثير قطع آبياري از ابتداي گلدهي و غلاف دهي تا رسيدگي، بر عملكرد و اجزاي آن در پنج رقم رايج نخود منطقه كرمانشاه

به‌منظور بررسي تأثير تنش كم آبي از اوايل گلدهي و رشد زايشي بر تغييرات عملكرد و اجزاي آن در پنج رقم نخود زراعي، آزمايشي به‌صورت كرت هاي خردشده، در قالب طرح پاية بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعة تحقيقاتي دانشگاه رازي كرمانشاه اجرا شد. فاكتور اصلي رژيم رطوبتي با سه سطح شامل اعمال تنش كم آبي از ابتداي گلدهي تا رسيدگي، اعمال تنش كم آبي از ابتداي غلافدهي تا رسيدگي، و آبياري مطلوب، و فاكتور فرعي شامل پنج رقم نخود به اسامي آرمان، آزاد، بيونيج، هاشم و ILC482 بودند. نتايج نشان داد تنش كم آبي در هر دو سطح، موجب كاهش معني دار عملكرد دانه، زيست توده، شاخص برداشت، وزن100دانه، تعداد دانه در بوته و غلاف و تعداد غلاف در بوته شد. اعمال تنش كم آبي از ابتداي گلدهي، موجب كاهش شديدتر عملكرد دانه در مقايسه با تيمار تنش كم آبي از ابتداي غلافدهي شد. با اعمال تنش كم آبي از ابتداي گلدهي، عملكرد دانه در حدود 51‌درصد و عملكرد زيست توده در حدود 36‌درصد كاهش يافت. در شرايط كنترل رطوبتي، بيشترين عملكرد دانه و زيست توده مربوط به رقم آرمان به ترتيب با 1355 و 3126‌كيلوگرم در هكتار بود. بيشترين عملكرد دانه و زيست توده در شرايط اعمال تنش كم آبي از ابتداي غلافدهي، در رقم هاي آزاد و بيونيج به‌ترتيب با 1035 و 2570‌كيلوگرم در هكتار و در شرايط تنش كم آبي از ابتداي گلدهي، دررقمILC482 به‌ترتيب با 715 و 2000‌كيلوگرم در هكتار ديده شد. همچنين رابطة بين عملكرد دانه با صفات عملكرد زيست توده، شاخص برداشت، تعداد غلاف در بوته و تعداد دانه در بوته مثبت و معني دار بود. با توجه به نتايج به‌دست‌آمده، رقم هاي آزاد، بيونيج و ILC482 در هر دو سطح تنش رطوبتي عملكرد مناسب تري از خود نشان دادند و احتمالاً كاشت آن‌ها در چنين شرايطي با ريسك كمتري همراه است