واكاوي عوامل و جهت‌گيري قيام ملاخليل منگور (1334) عليه سياست رضا شاه براي متحدالشكل كردن لباس

دولت رضا شاه (حك: 1304ـ1320) برنامه هاي غرب گرايانه خود را پس از اقتدار نظاميان در سراسر كشور، با خشونت به اجرا درآورد. يكي از اين اقدامات متحدالشكل كردن لباس و پوشيدن كلاه پهلوي بود كه با واكنش ها و اعتراض‌هاي زيادي در سراسر ايران روبه‌رو شد. ملاخليل منگور (1334) پيشواي مذهبي منطقه ساوجبلاغ مُكري و به ويژه ايل منگور ضمن حرام شمردن اين سياست و اعلام جهاد، رهبري يك قيام را عليه رضا شاه برعهده گرفت. اين قيام كه هزاران تن در مدتي كوتاه آن را همراهي كردند از سوي حكومت مركزي سركوب شد. اين پژوهش با روش وصفي ـ تحليلي و با واكاوي منابع دست اول اين دوره، در پاسخ به پرسش درباره محور قيام ملاخليل و جهت‌گيري قيام او بر پايه مؤلفه هايي چون منافع ملي و امنيت ملي به اين نتيجه رسيده است كه انگيزه، جهت گيري و كاركرد قيام ملاخليل در مسير حفظ اسلام و آداب و رسوم و پوشش كُردي بوده است و وي هيچ‌گاه ادعاي استقلال نداشته است