بررسي شيوع سرمي بروسلوز و برخي از عوامل خطر موثربرآن در جمعيت دام روستايي استان زنجان

بروسلوز يكي از شايع‌ترين بيماري‌هاي قابل‌انتقال بين انسان و دام در ايران مي‌باشد. بر اساس بروز سالانه بروسلوز انساني، استان زنجان در گروه با خطر بالا طبقه‌بندي‌شده كه به نظر مي‌رسد مربوط به شيوع بالاي بيماري در دام‌هاي اهلي استان باشد. اين مطالعه مقطعي در نيمه اول سال 1397 جهت برآورد ميزان شيوع، تعيين و سنجش عوامل خطر مؤثر بر آن در دام‌هاي روستايي استان زنجان در سطح انفرادي و گله‌اي صورت گرفت. براي اين منظور از آزمايش‌هاي سرم‌شناسي رزبنگال (Rose Bengal)، رايت (Wright) و 2 مركاپتواتانول (2Meraptoetanol) همراه با تفسير متوالي آن‌ها استفاده شد. نتايج نشان داد كه ميزان شيوع سرمي انفرادي و گله‌اي بيماري به ترتيب 4.0 درصد و 33.2 درصد بوده و در 51.9 درصد روستاها دام داراي تيتر آنتي‌بادي عليه بروسلا وجود داشت. برآورد نسبت شانس (Odds Ratio:OR) نشان داد كه دفن يا سوزاندن جنين، جفت و پرده‌هاي جنيني سقط شده (0.21=OR) و جمع‌آوري روزانه كود درفصل زايش (0.3=OR) از عوامل محافظت‌كننده در شيوع بيماري بوده درحالي‌كه وجود بز در تركيب گله (9.0=OR)، وجود سگ گله اختصاصي در دامداري (7.9=OR)، معرفي دام جديد به گله (5.0=OR)، جنين، جفت و پرده‌هاي جنيني سقط شده را در اختيار سگ قرار دادن (3.6=OR)، رها نمودن اين اندام‌ها در محيط (5.2=OR)، دانش ناكافي دامدار در مورد روش‌هاي انتقال بيماري (3.3=OR)، نبود سابقه واكسيناسيون عليه بروسلوز (10.3=OR) و وجود سابقه سقط‌جنين در دام (3.7=OR) به‌عنوان عوامل خطر مهم براي ابتلاء سرمي بروسلوز شناخته شد. لذا در كنار اقدامات كنترلي معمول، به‌منظور مبارزه هدفمند با بروسلوز در استان ضروري است در جهت تقويت عوامل محافظت‌كننده و نيز در راستاي تضعيف عوامل خطر بيماري اقدامات كنترلي اختصاصي را تعريف و اجرا نمود.